Poród w wodzie

Narodziny dziecka to niezwykłe przeżycie nie tylko dla mamy, taty, ale i maleństwa. Warto więc znaleźć taki sposób porodu, który będzie komfortowy dla wszystkich jego uczestników.

Macierzyńskie niepokoje
Ciąża jest dla przyszłych rodziców z jednej strony czasem radości, okresem snucia wielu planów związanych z przyjściem na świat oczekiwanego dziecka, z drugiej zaś niepokojem i lękiem przed nieznanym, bólem i tym, jak sobie poradzą w trudnej, ale jakże ważnej chwili, jak narodziny potomka.
Kobiety obawiają się bólu pojawiającego się w czasie porodu. Jednak znajomość metod łagodzenia go i radzenia sobie z nim daje wiarę w swoje siły, utwierdza w tym, że jest się w stanie urodzić swoje dziecko.

Sposób na ból
Ból porodowy można zmniejszać, wykorzystując środki farmakologiczne lub stosując naturalne metody łagodzenia bólu porodowego. Są to: spontaniczność zachowania, przyjmowanie pionowych pozycji ciała, korzystanie z udogodnień (tj.: piłka, worki sako, drabinki, lina, masaż) czy też metod: wizualizacji, relaksacji, refleksologii, aromaterapii, hipnozy, TENS-u oraz wykorzystanie wody, która rozluźnia i przyśpiesza przychodzenie dziecka na świat.

Woda siły doda
Podczas porodu można korzystać z natrysku lub z wanny. Prysznic wpływa na rozluźnienie mięśni i przyśpiesza rozwieranie się szyjki macicy. Następuje zmniejszenie uwalniania się do organizmu katecholamin, np. adrenaliny, jednocześnie zwiększa się wydzielanie endorfin o działaniu przeciwbólowym i relaksacyjnym. Stosując immersję wodną w wannie, dzięki sile wyporu wody działającej na ciało ma się znacznie mniejsze doznania bólowe. Poza tym większe rozluźnienie poprawia zdolność koncentracji na czynnościach porodowych. Dodatkowo, woda ma kojący wpływ na stres poporodowy dziecka, które przebywało w środowisku wodnym i do takiego się urodziło – maluch ma zapewnioną większą swobodę ruchów. Pod wodą światło i dźwięki odbierane przez dziecko są delikatniejsze.

Dziecko w wodzie
Przebywające w macicy dziecko oddycha dzięki otrzymywaniu od matki przez łożysko i pępowinę utlenowanej krwi. Serce dziecka pompuje ją do wszystkich organów, następnie „zużytą krew”, pozbawioną tlenu, usuwa do organizmu matki za pomocą łożyska. Tuż przed porodem, na skutek wzrostu poziomu hormonów, płuca dziecka są przygotowywane do oddychania w środowisku suchym. Dziecko, rodząc się w wodzie, o tej samej temperaturze co wody płodowe, swój pierwszy oddech zaczerpnie dopiero po wyjęciu z niej. Organizm dziecka jest świetnie przygotowany do porodu w wodzie. Gdy nos i usta dziecka wchodzą w kontakt z powietrzem, następujące po sobie procesy fizjologiczne prowadzą do pierwszego oddechu.

Warto wiedzieć
• Nie potrzebujesz przygotowania. Do porodu w wodzie nie trzeba się jakoś szczególnie przygotowywać.
• Świadoma decyzja. Podczas porodu w wodzie kobieta rozluźnia się na tyle, że nie zawsze jest potrzeba podawania środków przeciwbólowych.
• Z najbliższymi. Podczas porodu w wodzie, rodzącej może towarzyszyć tata dziecka lub inna osoba.
• Zaczynamy. Z wanny można zacząć korzystać, gdy skurcze macicy stają się regularne, coraz bardziej intensywne i trudne do zniesienia, a szyjka macicy jest rozwarta na ok. 5–6 cm.
• Natrysk. Można go stosować od rozpoczęcia czynności skurczowych.
• Na przemian. Korzystając z dobrodziejstwa wody, nie można tego robić w sposób ciągły. Rodząca wchodzi do wody, a następnie musi zrobić przerwę, by po pewnym czasie ponownie korzystać z kąpieli: 30 minut w wannie i około 30 minut poza nią.
• Odpowiednia temperatura. Temperatura wody w wannie porodowej jest dokładnie weryfikowana i wynosi 35–37°C.
• Właściwa pozycja. Podczas skurczów partych pozostaje się już na stałe w wannie i rodząca może przybierać wygodne dla niej pozycje porodowe: kucać, leżeć na boku itd.
• Ważne łożysko. Aby uniknąć powikłań, łożysko nie może być urodzone do wody.
• Ważna woda. Dla dziecka nie jest niebezpieczne, że woda podczas porodu będzie zabrudzona wodami płodowymi, kałem czy krwią. W taki sposób dziecko naturalnie przejmuje od matki jej florę bakteryjną.
• Nacięcie krocza. Mimo że podczas porodu w wodzie personel medyczny ma utrudniony dostęp do krocza, położne podejmują starania, by unikać nacinania krocza, tym bardziej że woda rozluźnia tkanki i takie działania raczej nie są potrzebne (jeżeli jednak istnieje taka potrzeba, nie ma przeciwwskazań, by nacięcie wykonać).

Wszystko w normie
Dzieci urodzone w wodzie mają o kilka sekund opóźniony oddech w porównaniu do tych, które przychodzą na świat w tradycyjny sposób. Również powłoki skórne mają początkowo inne zabarwienie, niemniej jednak wszystkie odruchy i procesy fizjologiczne w organizmie dziecka są prawidłowe.

Kiedy nie można rodzić w wodzie?
Pomimo wielu zalet, urodzenie dziecka w wodzie nie zawsze jest możliwe z uwagi na warunki panujące w szpitalach lub istniejące przeciwwskazania do porodu w wodzie.

Główne przeciwwskazania to:
• choroby ogólne, np. choroby krążenia, astma, wysokie lub niskie ciśnienie krwi, anemia, cukrzyca,
• infekcje, tj. infekcje ogólne, miejscowe, opryszczka, rzeżączka, kiła, żółtaczka, obecność paciorkowca w pochwie,
• porody przedwczesne,
• łożysko przodujące,
• krwawienia,
• nieprawidłowe położenie płodu,
• ciąża mnoga,
• odchodzenie wód powyżej 24 godzin,
• masa dziecka powyżej 3,5 kg,
• mocno zielone wody płodowe.
***
Tekst: Alicja Anna Marszał, mgr położnictwa, Barbara Woźniak, położna specjalistka ze Szpitala Specjalistycznego Pro-Familia w Rzeszowie, www.pro-familia.pl