Po porodzie zadbaj o odporność

Urodzenie dziecka, wieńczące dziewięciomiesięczny okres ciąży, to dla organizmu kobiety jedno z najbardziej stresujących wydarzeń w cyklu jej życia. Po porodzie organizm kobiety jest naturalnie osłabiony i wyczerpany zarówno wysiłkiem związanym z noszeniem płodu, jak i samym porodem. Nic dziwnego, że w efekcie tego obciążenia organizm jest odpowiednio mniej odporny na atakujące wirusy i bakterie.

9-miesięczna zmiana
Wraz z zajściem w ciążę wiele kobiet zmienia dietę i częstotliwość spożywania posiłków. Ta trwająca ok. 9 miesięcy zmiana żywieniowa w większości przypadków (na co wskazują wyniki badań biochemicznych oraz charakterystyczne dolegliwości pojawiające się już w okresie ciąży, a często utrzymujące się po urodzeniu dziecka) jest niekorzystna dla organizmu i świadczy o tym, że w trakcie ciąży kobiety odżywiają się nieprawidłowo. Prowadzi to do sytuacji, w której zarówno matka, jak i dziecko wykazują niezbilansowane z zapotrzebowaniem organizmu ilości składników odżywczych. U matki te nieprawidłowości mogą się pogłębiać po porodzie, z uwagi na dodatkowe obciążenie organizmu, jakie jest związane z karmieniem piersią.

Zadbaj o siebie i malucha!
Po porodzie mama powinna unikać infekcji, aby nie przerywać karmienia piersią i nie przenosić na dziecko własnych chorób w okresie, kiedy kształtują się główne układy jego organizmu, w tym jego własny układ odpornościowy. Warto tu przypomnieć o negatywnym wpływie na organizm karmionego dziecka przyjmowanych przez matkę lekarstw. Mama powinna unikać infekcji również dlatego, że jeszcze bardziej obniżają one odporność i wystawiają jej organizm na kolejne choroby.
O ile unikanie infekcji jest warunkiem niezbędnym niepogarszania odporności, to właściwe odżywianie i aktywność fizyczna jest podstawowym sposobem jej poprawy. Dieta młodej matki nie tylko powinna służyć przywracaniu odporności własnego organizmu, ale powinna służyć budowie sprawnego systemu odpornościowego dziecka. Jest też elementem budowania przyszłych właściwych nawyków żywieniowych noworodka.
Zmianę sposobu odżywiania najwłaściwiej wykonać pod okiem specjalisty, na podstawie aktualnych podstawowych badań (w co każda kobieta po wyjściu ze szpitala jest zaopatrywana) i wywiadu – gwarantuje to, że właściwie zlikwiduje się niedobory i poprawi bilans składników odżywczych, co nie tylko jest istotne dla poprawy odporności organizmu matki, ale przede wszystkim dla właściwego rozwoju organizmu karmionego dziecka.

Nie odchudzaj się!
Kilkutygodniowy okres po porodzie to niezbyt dobry moment na radykalne przywracanie ciału wagi sprzed ciąży – w szczególności zaś lepiej unikać przyjmowania suplementów diety o działaniu odchudzającym, ponieważ procesy związane z gwałtowną redukcją wagi matki mogą mieć negatywny wpływ na skład mleka. Odchudzanie powinno odbywać się powoli, tak żeby nie odczuwało tego dziecko. Można to osiągnąć poprzez odpowiednie wprowadzanie modyfikacji diety pod okiem specjalisty – efekty będą stopniowo coraz lepiej widoczne, i to nie kosztem zdrowia dziecka.

W zdrowym ciele zdrowy duch
Jak budować odporność w sferze zachowań i aktywności fizycznej?
• Unikać stresu psychicznego – starać się nie denerwować, mieć więcej dystansu i wytrwałości dla siebie i dziecka przy tak ważnych dla niego chwilach.
• Otwarcie wyrażać swoją radość (nie hamować jej), jak najwięcej się śmiać (śmiech to zdrowie – nie tylko w przysłowiu, ale i w wynikach badań naukowych).
• Dotleniać organizm swój i dziecka – wychodzić na spacery.
• Unikać nadmiernego stresu fizycznego – dużo wypoczywać i spać min. 7 godzin (dziecko przyzwyczajać do dziennego rytmu funkcjonowania organizmu, tak żeby zarówno matka, jak i dziecko mogli w nocy regenerować i budować organizm).
• Aktywność fizyczna powinna być indywidualnie dopasowana do możliwości organizmu matki, nieobciążająca jej zdrowia i zdrowia dziecka.
• Ewentualne skutki obciążenia organizmu z okresu ciąży (np. bolący kręgosłup) powinny być likwidowane jak najszybciej, najlepiej pod okiem fizjoterapeuty.

Zrównoważona dieta
• Jak odbudowywać odporność organizmu matki i właściwie stymulować rozwój dziecka poprzez odpowiednie odżywianie?
• Nie ulegajmy modom żywieniowym (opierajmy się na ustaleniach naukowych, co i kiedy jest dla dziecka budulcem najprostszym i najodpowiedniejszym).
• Urozmaicajmy dietę – przygotowujmy nasze dziecko do różnorodności smakowej.
• Spożywajmy produkty lekkostrawne, ciężkostrawnych i pikantnych lepiej unikajmy – taka dieta redukuje stres i wpływa na wyciszenie organizmu.
• Nawadniajmy organizm poprzez picie dużej ilości płynów – zalecana woda z sokiem (sok dobieramy indywidualnie – np. neutralny jest sok jabłkowy).
• Rezygnujmy z produktów zawierających cukry proste.
• Nie dosalajmy potraw.
• Dostarczajmy organizmowi jak najmniej substancji zakwaszających, a mięso (gotowane) wprowadzajmy jako budulec dla dziecka, a nie jako główne pożywienie dla matki.
• Rezygnujmy z picia soków owocowych lub warzywnych przemysłowo wytwarzanych, a wybierajmy koktajle domowe na bazie warzyw i owoców.

Ze względu na obniżoną odporność organizmu w czasie sześciu miesięcy po porodzie kluczowe są trzy kwestie: unikanie infekcji, właściwe odżywianie i aktywność fizyczna.
***
Tekst: Lidia Szeworska, psychodietetyk, psycholog zdrowia, udzielająca konsultacji w Metamorphosis Holistyczna Oaza w Warszawie, www.holistycznaoaza.pl

Dieta mamy karmiącej piersią

*Produkty polecane i niepolecane w żywieniu zdrowej kobiety w okresie laktacji, karmiącej zdrowe dziecko bez alergii i nietolerancji pokarmowych.

Tabela opracowana przez: Ewa Ceborska-Scheiterbauer, specjalista dietetyk, www.food-diet.pl