Terminarz noworodka

Kiedy dziecko przychodzi na świat najpierw pojawia się ogromna radość i satysfakcja. UFF udało się! HURRA jesteśmy dzielni i wspaniali! Ale co dalej? Dzieje się wiele, dlatego warto wiedzieć, jaka jest kolejność sprawdzania stanu zdrowia dziecka i działań profilaktycznych.

Kiedy, tuż po porodzie, podczas pierwszego kontaktu, nagi noworodek ułożony jest na brzuchu i klatce piersiowej swojej mamy, a mama i dziecko w towarzystwie taty przeżywają akt zapatrywania się w siebie, już wtedy dokonuje się pierwsza ocena stanu zdrowia dziecka, w skali opracowanej przez panią Virginię Apgar. Ta dziesięciopunktowa, najprostsza skala, pozwala ocenić podstawowe parametry życiowe. Dziecko ocenione na 8-10 pkt. kwalifikowane jest, jako urodzone w stanie dobrym. Moment przecięcia pępowiny następuje po zaprzestaniu jej tętnienia. Dokonuje tego położna lub tata. Profilaktycznie do worków spojówkowych zakraplane są krople azotanu srebra.

Po około dwóch godzinach, czyli po zakończeniu pierwszego karmienia, powinny być przeprowadzone pierwsze pomiary antropometryczne. Dziecko jest ważone, ma zmierzony obwód głowy, klatki piersiowej i długość ciała.

W ciągu 12 godzin od porodu powinno być zbadane przez lekarza neonatologa. Pierwsze badanie lekarskie ma na celu ocenę prawidłowości rozwoju dziecka i jego sposobu adaptacji do życia pozamacicznego. Pierwsze godziny życia to pierwsze karmienia, kiedy dziecko nabywa umiejętność prawidłowego ssania piersi, pierwsze smoliste stolce i pierwsze mokre pieluszki często jeszcze z ceglastym osadem moczanów. Bardzo istotny jest wówczas nadzór i pomoc doświadczonej pielęgniarki lub położnej.

W pierwszej dobie życia odbywa się szczepienie noworodka przeciwko gruźlicy i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Podawana jest doustnie lub domięśniowo witamina K. Realizowany jest test pulsoksymetryczny, mający na celu wczesne wykrycie ciężkich wrodzonych wad serca.

W drugiej dobie życia wykonywane jest badanie przesiewowe słuchu maluszka. Jeśli wynik badania jest nieprawidłowy lub wątpliwy, bądź w rodzinie występuje głuchota, albo niedosłuch, dziecko powinno otrzymać skierowanie do Poradni Audiologicznej na dokładniejszą analizę słuchu.

Po 48 godzinach od porodu, na specjalną bibułę, pobierana jest krew noworodka na badania w kierunku wrodzonych chorób metabolicznych, takich jak fenyloketonuria, wrodzona niedoczynność tarczycy i coraz częściej również mukowiscydoza.

Wypis noworodka i mamy do domu, po porodzie drogami natury, w wielu polskich szpitalach odbywa się po upływie 48 godzin od porodu i pobraniu wyżej opisanych testów. Po porodzie drogą cięcia cesarskiego najczęściej po 72 godzinach lub w innym terminie, w zależności od pooperacyjnego stanu zdrowia matki.

Po wypisie z oddziału zalecana jest codzienna doustna podaż witaminy D3 w dawce 400 j. Od 8 doby życia, przy karmieniu piersią do końca 3 miesiąca życia, witaminy D3 + witaminy K w dawce 25 mikrogramów. W aptekach dostępnych jest wiele preparatów łączących witaminę D3 i K w jednej kapsułce. Podajemy je wyciskając jej zawartość. W kolejnych miesiącach aplikujemy już tylko witaminę D3 zgodnie z zaleceniami lekarza rodzinnego. W tym czasie ważna jest prawidłowa pielęgnacja kikuta pępowinowego, z użyciem wody i mydła, Jeśli są szczególne wskazania, z zastosowaniem dostępnego bez recepty Octeniseptu.

Kiedy mama ze swoim maleństwem jest już w domu, może spodziewać się wizyty położnej środowiskowej. Jej zadaniem jest opieka nad matką i dzieckiem we wczesnym okresie poporodowym. Przy kłopotach lub wątpliwościach dotyczących prawidłowości karmienia piersią, po 2-3 tygodniach od porodu lub wcześniej, warto zważyć dziecko zważyć w gabinecie lekarza rodzinnego lub skorzystać z porady konsultanta laktacyjnego. Ten wczesny okres poporodowy jest bardzo ważny w stabilizacji laktacji i opanowaniu przez dziecko i matkę sztuki karmienia piersią, tak istotnej dla ich zdrowia.

4-6 tydzień życia to optymalny moment na wizytę u lekarza ortopedy w Poradni Preluksacyjnej, który klinicznie i ultrasonograficznie sprawdzi dojrzałość stawów biodrowych.
7 tydzień życia to czas na wykonanie kolejnych, obowiązkowych i ewentualnie zalecanych, szczepień ochronnych. Rodzice mogą wybrać wersję pięciu lub sześciu antygenów szczepionkowych w jednej iniekcji. Wszystkie informacje na temat możliwych szczepień zalecanych (przeciwko pneumokokom, rotawirusom, meningokokom, czy też w okresie późniejszym przeciwko grypie, ospie wietrznej), powinny być przekazane przez lekarza rodzinnego.
Kolejne szczepienia są wykonywane zgodnie z aktualnie obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych. Rodzicielstwo to wielkie wyzwanie, odpowiedzialność, ale i wielka radość połączona ze szczęściem z obserwacji i współuczestniczenia w rozwoju i dojrzewaniu drugiego człowieka.

Niezwykle ważna książecka
Książeczki Zdrowia Dziecka pilnuj jak oka w głowie! W tym dokumencie notowane są wszystkie informacje o przebiegu porodu, stanie zdrowia dziecka i wynikach badań. Otrzymacie ją przy wypisie ze szpitala, a będzie towarzyszyć dziecku przy każdej wizycie u lekarza, do ukończenia przez nie 18-go roku życia.
***
Tekst: Bożena Florczyk, Pediatra Neonatolog, Międzynarodowy Konsultant Laktacyjny, Ordynator Oddziału Noworodków i Wcześniaków z Pododdziałem Patologii Noworodka i OION Szpitala Wojewódzkiego w Łomży. Założycielka szkoły rodzenia Bona Familia. www.bonafamilia.ovh.org