Zalety karmienia naturalnego

Zalety dla mamy i dziecka

Mleko to pierwsze pożywienie człowieka. Wytwarzane jest przez gruczoł piersiowy kobiety, nazywane przez badaczy „białą krwią”, stanowi najcenniejszy prezent, jaki dziecko może otrzymać od matki, poza darem życia.

Pokarm kobiecy stanowi idealne pożywienie odpowiadające potrzebom dziecka i ma wielorakie znaczenie dla jego prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i umysłowego. Gruczoł piersiowy kobiety jest wyjątkowym narządem, którego zadaniem jest wzrost i ochrona rozwijającego się małego dziecka. Wytwarzany pokarm podlega ciągłym zmianom jako wyraz interakcji między dzieckiem i piersią matki. Skład pokarmu zależy od długości trwania ciąży, wieku dziecka, pory roku i dnia, długości ssania czy cech ssącego niemowlęcia.

Podstawowa rola
Pierwszym zadaniem gruczołu piersiowego jest podanie dziecku żywności dopasowanej do możliwości trawienia i metabolizowania, co zapewnia maluchowi harmonijny wzrost oraz powoduje najlepszy rozwój najważniejszego dla człowieka organu – mózgu. Mózg człowieka wyróżnia się największym stopniem zróżnicowania budowy i funkcji, ma też największą masę w stosunku do masy ciała. Dzięki takiemu rozwojowi mózgu człowiek bada i odkrywa świat, rozwija kulturę, tworzy społeczeństwa, używa mowy i pisma, potrafi myśleć abstrakcyjnie. Stąd też w pokarmie matki znajdują się wszystkie składniki potrzebne do optymalnego wzrastania komórek nerwowych, a dzieci karmione piersią osiągają wyższy IQ.

„Zapożyczona” ochrona
Drugim zadaniem pokarmu matki jest ochrona dziecka przed drobnoustrojami i wywołanymi przez nie chorobami infekcyjnymi. Gruczoł piersiowy przekazuje dziecku wszystkie składniki odporności osoby dorosłej – immunoglobuliny, szereg czynników białkowych biorących udział w reakcjach zapalnych oraz 1-3 mln w 1 ml pokarmu komórek – leukocytów, monocytów, makrofagów i limfocytów T i B. Przechodzą one w stanie niezmienionym przez barierę jelitową dziecka, migrują do tkanek, są obdarzone pamięcią immunologiczną matki i są gotowe do konfrontacji z drobnoustrojami.

Usprawnienie metabolizmu
Innym zadaniem pokarmu matki jest ułatwienie dziecku trawienia i przyswajania mleka. Stąd w mleku obecne są sole żółci, enzymy, białka transportujące i związki lekko przeczyszczające.
Obecność wszystkich tych czynników powoduje, w porównaniu z dziećmi żywionymi mieszankami sztucznymi, 5-krotnie mniejszą ilość chorób infekcyjnych, zmniejszenie ryzyka wystąpienia posocznicy, martwiczego zapalenia jelit, zwężenia się odźwiernika i zespołu śmierci łóżeczkowej.

Odroczona odporność
W pokarmie kobiecym odkryto również obecność czynników przeciwnowotworowych, komórek macierzystych o wielokierunkowych możliwościach działania, szereg białkowych czynników wzrostu komórek oraz hormonów. Czynniki te mają swoje odległe działanie zmniejszające ryzyko chorób w późniejszym wieku. U ludzi karmionych piersią występuje mniej nowotworów np. białaczki, chłoniaka, raka jelita grubego, mniej cukrzycy I typu, miażdżycy, otyłości, nadciśnienia, alergii czy wielu chorób autoimmunologicznych.

Obustronne korzyści emocjonalne
Ogromnie cennym znaczeniem naturalnego karmienia jest wzajemna bliskość matki i dziecka, przekazywanie sobie nawzajem miłości, uczenie się siebie, zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa i chronienie przed stresami, stworzenie możliwości prawidłowego rozwoju emocjonalnego i psychoruchowego.

Zysk dla mamy
Karmienie piersią jest wpisane w naturalny proces prokreacyjny kobiety i jest dla niej bardzo korzystne. Uwolnienie oksytocyny podczas ssania piersi zmniejsza u kobiety ryzyko krwotoku poporodowego i powoduje prawidłowe gojenie się narządu rodnego. Mniejsza utrata krwi i brak miesiączkowania chronią jej organizm przed niedokrwistością. W czasie karmienia piersią reguluje się gospodarka tłuszczowa i cukrowa matki, kobieta szczupleje. Karmienie piersią u matki również ma działanie przeciwnowotworowe. Określono, że w okresie menopauzy kobiety karmiące o 50% mniej chorują na raka piersi i o 25% mniej na nowotwory narządu rodnego. Zbadano również znaczenie zmian w poziomie wapnia w okresie karmienia piersią i niekarmienia. Po 65 roku życia stwierdzono zwiększoną gęstość kości, mniej osteoporozy i złamań kości u pań, które karmiły długo piersią całe swoje potomstwo.
***
Tekst: Katarzyna Tuzel, Lekarz pediatra, neonatolog, IBCLC