Dolegliwości ciążowe. Norma czy sygnał alarmowy?

Ciąża to szczególny okres w życiu każdej kobiety. Nie tylko dlatego, że stan ten wymaga całkowitej zmiany stylu życia i czasu na przystosowanie się do nowej roli. W okresie tych szczególnych 9 miesięcy liczne przeobrażenia przechodzi też ciało kobiety. Często wiąże się to z rozmaitymi dolegliwościami, które towarzyszą ciężarnym w poszczególnych trymestrach ciąży. Niektóre z nich są w pełni naturalne, inne zaś wymagają natychmiastowej konsultacji z lekarzem prowadzącym.

Ból głowy
Może on być zarówno normalnym, ciążowym objawem jak i zwiastunem poważniejszych problemów. Należy wystrzegać się zażywania leków przeciwbólowych nawet wówczas, gdy dolegliwości nasilają się i utrudniają codzienne funkcjonowanie. W przypadku, gdy ból głowy towarzyszył ci wyłącznie w pierwszym trymestrze, nie masz się czego obawiać. Gorzej, jeśli cierpisz na niego również w czwartym, piątym czy szóstym miesiącu. Wówczas jest to wystarczający powód by odwiedzić lekarza. Może się okazać, że twoje problemy spowodowane są wpływem hormonów. Do natychmiastowej konsultacji z ginekologiem powinien skłonić cię ból głowy pojawiający się w ostatnim trymestrze ciąży. Może on bowiem oznaczać wystąpienie nadciśnienia indukowanego ciążą.

Intymne dolegliwości
Jeśli od jakiegoś czasu odczuwasz swędzenie warg sromowych, zauważyłaś, że są one intensywnie czerwone, a na twojej bieliźnie pojawiła się biała, twarożkowa wydzielina niezwłocznie zgłoś się do lekarza, gdyż może się okazać, że cierpisz na grzybicę pochwy lub infekcje dróg moczowych. Co prawda schorzenie to dopada blisko 50 proc. ciężarnych, jednak nie oznacza to, że można je zbagatelizować. Nieleczona grzybica może doprowadzić do przedwczesnego porodu. Główną przyczyną namnażania się szkodliwych drobnoustrojów jest podwyższony poziom cukru w organizmie przyszłej mamy.

Obrzęki
Pojawiają się z reguły w ostatnim okresie ciąży. Występują one dość powszechnie. Opuchnięcia obejmują zazwyczaj dłonie i stopy. Stan ten może świadczyć o nadmiernym zatrzymywaniu wody w organizmie. Dodatkowym objawem, który może potwierdzić tę diagnozę jest szybki przyrost wagi ciężarnej. Należy jednak wiedzieć, że gromadzenie wody w tkankach w ciąży jest zjawiskiem normalnym i ma swoje uzasadnienie w procesach fizjologicznych. Powiększająca się macica uciska na duże naczynia krwionośne upośledzając prawidłowe krążenie krwi prowadząc do zastoju krwi szczególnie w kończynach dolnych. Jednak niedługo po narodzinach dziecka nadmiar wody zostaje wchłonięty przez naczynia krwionośne, a następnie wydalony przy użyciu nerek. Jak zatem można pozbyć się uciążliwych obrzęków? Istotną rolę w tej kwestii odgrywa odpowiednia dieta. Przede wszystkim należy bardzo ograniczyć spożycie soli. Dobrym sposobem na zlikwidowanie obrzęków jest też dieta wysokobiałkowa oraz natka pietruszki, która ma działanie odwadniające. Krążenie krwi poprawia również leżenie na lewym boku. Wbrew pozorom nie należy ograniczać wtedy ilości wypijanych płynów. Unikać trzeba jedynie nadmiaru kawy i słodkich napojów gazowanych.

Plamienie, krwawienie i ból brzucha
Jeśli krwawienie jest połączone z bólem krzyża lub brzucha nie zwiastuje nic dobrego. W takich sytuacjach należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym. Pamiętaj, że ból dolnej części brzucha może być również efektem rozciągających się więzadeł macicy. Do szpitala należy zgłosić się dopiero wówczas, gdy dolegliwość przybiera na sile lub utrzymuje się nienaturalnie długo. Uwaga na bóle o skurczowym charakterze, które mogą oznaczać zarówno ciążę pozamaciczną jak i poronienie.

Problem z ciśnieniem
Nadciśnienie tętnicze może nieść za sobą poważne komplikacje zdrowotne zarówno dla mamy jak i dla dziecka. W przypadku, gdy kobieta chorowała na nadciśnienie jeszcze przed zajściem w ciążę, musi odpowiednio przygotować się do ciąży m.in. zmienić leki, na dozwolone w ciąży. Ważne by wcześniej poinformowała o tym lekarza. Niezwykle istotne jest kontrolowanie ciśnienia w trakcie całych 9 miesięcy, tak aby rozpoznać jak najwcześniej nadciśnienie indukowane przez ciążę.

Ruchliwość malucha
Ciężarna powinna również pamiętać o liczeniu ruchów swojego dziecka. Czynność ta ma szczególne znaczenie po 36 tygodniu ciąży. Przyjmuje się, że malec powinien wykonywać ok. 5 ruchów na godzinę. Jeśli płód nie będzie się ruszał przez kilka godzin lub gdy jego ruchy nabiorą gwałtownego charakteru, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym. To ważne, ponieważ brak ruchów płodu może świadczyć o zaburzeniu dobrostanu płodu lub wewnątrzmacicznym obumarciu.

Odpływanie płynu owodniowego
Niezwykle niebezpieczną sytuacją dla płodu jest również przedwczesne odpłynięcie wód płodowych. Z tego względu ciężarna, która zaobserwowała u siebie wodnistą, bezwonną wydzielinę powinna jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. W przeciwnym razie może dojść do poważnych komplikacji, między innymi do przedwczesnego porodu oraz infekcji wewnątrzmacicznej płodu.

Ból kręgosłupa
Ból kręgosłupa może pojawić się w każdym trymestrze ciąży. Wynika on ze zmiany budowy kręgosłupa, jego przemęczenia, nadmiernego napięcia mięśni bądź ucisku na zakończenia nerwowe. Na szczęście z tym nieprzyjemnym objawem można skutecznie walczyć. Przede wszystkim należy unikać wielogodzinnego siedzenia lub stania oraz dbać o odpowiednią pozycję przy wykonywanych czynnościach. Są jednak sytuacje, w których należy zwrócić się o pomoc do specjalisty. Czasami skurcze macicy mogą być odczuwalne jako bóle kręgosłupa. Jeżeli bóle te mają charakter okresowo narastający, później ustępują, warto objaw ten skonsultować z ginekologiem. Natomiast jeśli ból kręgosłupa połączony jest z bólem i drętwieniem nóg, należy zwrócić się do ortopedy, który zaproponuje odpowiednie leczenie oraz dopasowaną do stanu ciężarnej rehabilitację.

Do natychmiastowej konsultacji z ginekologiem powinien skłonić cię ból głowy pojawiający się w ostatnim trymestrze ciąży.
***
Tekst: dr n. med. Monika Szymańska, lekarz ginekolog współpracujący z Centrum Medycznym CMP, www.cmp.med.pl