Higiena intymna w ciąży

Pielęgnacja ciała w ciąży skupia się głównie na zmieniającej się sylwetce i stosowaniu kremów na rozstępy i pękające naczyńka. Tymczasem higiena intymna jest równie ważna i wymaga szczególnej troski oraz ochrony. Co daje ta dyskretna pielęgnacja i przed czym może uchronić mamy?

Zdrowy nawyk
Właściwa higiena intymna to nie tylko pielęgnacyjny rytuał mający zapewnić uczucie czystości i świeżości, ale przede wszystkim doskonała profilaktyka zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Zagadnienia związane z higieną miejsc intymnych są dobrze znane większości kobiet a wynikające z nich profity zjednują sobie także coraz większą liczbę mężczyzn, troszczących się o zdrowie swoje i partnerek. Są sytuacje kiedy dbanie o okolice genitalne będzie miało kluczowe znaczenie, np. latem i zimą kiedy występuje wzmożona potliwość czy w okresie ciąży, gdy naturalne mechanizmy odpornościowe kobiety ulegają osłabieniu.

Delikatna równowaga
Pochwa stanowi bardzo złożone środowisko o stosunkowo delikatnej równowadze, na którą wpływ ma szereg powiązanych ze sobą czynników. Decydującą rolę odgrywa prawidłowy skład flory bakteryjnej, a w szczególności bakterie kwasu mlekowego, które zapobiegają powstawaniu infekcji. Kwas mlekowy jest odpowiedzialny za prawidłowy, kwaśny odczyn pochwy o pH w granicach 3,8-4,2. W zależności od dnia cyklu i aktualnego stanu fizjologicznego, zachodzą również zmiany stężenia hormonów, które także będą miały wpływ na poziom odporności miejscowej organizmu. Pod wpływem czynników zewnętrznych i wewnętrznych układ ten podlega zmianom.

Ryzyko infekcji
Ze względu na ograniczone możliwości stosowania leków przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybicznych, które mogą mieć niekorzystny wpływ na rozwój płodu, ważne jest wykluczenie obecności stanów zapalnych w obrębie dróg rodnych kobiet planujących ciążę i będących w ciąży. Większego znaczenia nabierze również właściwa higiena intymna. Zwiększona podatność na infekcje intymne w okresie ciąży wynika z szeregu zmian hormonalnych zachodzących w organizmie w tym okresie.

Zagrożenia i konsekwencje
Powszechnie obserwuje się, że kobiety ciężarne mają większą skłonność do upor-czywych, nawracających ,ale bezobjawowych zakażeń drożdżakowych, czy rzadszych infekcji wirusowych. Do niedawna uważano, że zakażenia pochwy w ciąży mimo swej uciążliwości nie niosą poważnych konsekwencji zdrowotnych. Obecnie jednak wiadomo, że infekcje intymne mogą mieć poważne konsekwencje dla matki i dziecka. Do najczęstszych komplikacji należą: przedterminowy poród i przedwczesne odpływanie płynu owodniowego, zakażenie błon płodowych czy sepsa. Bezobjawowe nosicielstwo grzybów i bakterii chorobotwórczych może sięgać nawet 40%, dlatego kobiety w ciąży oraz planujące ciążę powinny regularnie wykonywać badanie biocenozy pochwy. Nie zmienia to jednak faktu, że w przeważającej części, infekcjom intymnym towarzyszą specyficzne objawy obejmujące zapach i kolor wydzieliny z pochwy, świąd, zaczerwienienie, obrzęk i podrażnienie. Obserwacja takich symptomów w okresie ciąży zawsze powinna być wskazaniem do wizyty lekarskiej, gdyż różne środki stosowane na własną rękę mogą pogorszyć stan zdrowia. Podczas wizyty lekarz zadecyduje, czy pacjentka wymaga stosowania środków na receptę, czy łagodniejszych ziołowych np. na bazie nagietka czy szałwii.

Kosmetyki do higieny intymnej
W większości wypadków mamy nie muszą kupować specjalnych środków do higieny intymnej. Kobiety z wrażliwą i alergiczną skórą powinny stosować kosmetyki z jak najmniejszą ilością barwników i środków zapachowych oraz z odpowiednim dla pochwy – pH 5.5. Szczególnie dobre rezultaty przynosi stosowanie tych wzbogaconych o kwas mlekowy. Istnieje też szeroki wybór preparatów zawierających środki kojące, jak allantoina czy ziołowe ekstrakty. Szałwia i tymianek mają zdolności przeciwbakteryjne, rumianek i nagietek przeciwzapalne a babka lancetowata zwiększa zdolności ochronne pochwy. Uzupełnieniem codziennej toalety są chusteczki do higieny intymnej, które sprawdzają się w sytuacji braku dostępu do łazienki.

Najważniejszą rzeczą jest umiar. Zbyt częste zabiegi higieniczne mogą spowodować wypłukanie bakterii kwasu mlekowego i podrażnienie śluzówek.

Zdrowe nawyki w ciąży:
• właściwe mycie okolic intymnych (od przodu ku tyłowi), kiedy to możliwe zrezygnować z kąpieli na korzyść prysznica
• gąbki i myjki są niewskazane podczas toalety ponieważ są potencjalnym siedliskiem grzybów i bakterii
• wszystkie płukanki powinny być stosowane zewnętrznie, jakiekolwiek irygacje są przeciwwskazane
• niestosowanie obcisłej bielizny z włókien sztucznych – powodują one zwiększenie wilgotności, która sprzyja zakażeniom
• namówienie swojego partnera do wypróbowania środków do higieny intymnej przeznaczonych dla mężczyzn lub stosowania prezerwatywy
***
Tekst: mgr farm. Piotr Majka, Pracownik firmy Farmina sp. z o.o. www.farmina.pl