Mały czyścioszek
Pielęgnacja maluszka, w oczach świeżo upieczonych rodziców niejednokrotnie urasta do rangi wielkiego problemu. Niesłusznie! Sprawmy, aby codzienny rytuał pielęgnacyjny był dla noworodka możliwie najbardziej komfortowy.
OCZYSZCZANIE NOSKA
Jeśli nagromadzone zanieczyszczenia i wydzieliny utrudniają dziecku oddychanie, ich nadmiar należy regularnie usuwać zwilżonym wacikiem okręconym starannie na patyczku lub gruszką niemowlęcą.
Zaschnięte zanieczyszczenia w nosku w pierwszej kolejności najlepiej zwilżać solą fizjologiczną, a następnie skorzystać z aspiratorów nosowych dla dzieci.
JAMA USTNA
W pierwszym tygodniu życia dziecka, jakiekolwiek zabiegi w jamie ustnej są zbyteczne. Obserwujemy jedynie błonę śluzową w buzi malucha podczas płaczu czy ziewania, najlepiej tuż po przebudzeniu kiedy języczek zdążył usunąć nadmiary przywartego pokarmu. Przy nieprawidłowej higienie otoczenia lub terapii antybiotykowej może dochodzić do zainfekowania jamy ustnej drożdżakami. Pojawiają się wtedy tzw. pleśniawki, którym zwykle towarzyszy charakterystyczny grzybowy, biały nalot na bocznych stronach języka lub wewnętrznych ściankach policzków. Próba usuwania nalotu, niejednokrotnie wiąże się z wywołaniem drobnego krwawienia. Pomocne w początkowej fazie infekcji są preparaty w płynie, Aphtin po 1 kropli na każdy z policzków wewnętrznych. Przy rozleglejszym pojawieniu się drożdżaków, lekarz doradzi skuteczniejszy preparat antyseptyczny.
OCZKA
Fizjologicznie oko ludzkie samo potrafi chronić się przed zanieczyszczeniem z zewnątrz. Nie tylko podczas płaczu, ale również gdy dziecko mruga czy śpi. Profilaktycznie podczas rutynowej kąpieli przy obmywaniu buzi noworodka, oczka można oczyścić wilgotnym wacikiem zamoczonym w roztworze soli fizjologicznej lub przegotowanej wody o temp. 37ºC. Delikatnym ruchem przecieramy oczko od strony zewnętrznego kącika w kierunku nasady noska. Zmieniamy wacik do każdego oczka z osobna.
PĘPEK
Po odpępnieniu, na brzuszku dziecka pozostaje wyschnięty strup, który do 10 dni powinien odpaść. Zasada pielęgnacji jest prosta: sucho i czysto. Jeśli gojenie przebiega wolno przemywamy gojące się miejsce 1% roztworem gencjany lub 70% spirytusem. Silniejsze stężenia alkoholi i innych środków mogą podrażniać delikatną skórę noworodka. Wacikiem przemywamy strupek pępowiny pamiętając o oczyszczaniu go wokół samego pierścienia. Niepokojące powinno być zaczerwienienie skóry wokół kikuta pępowinowego lub sączenie wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu. Stan zapalny wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem! Podczas przewijania pieluszka nie powinna przysłaniać rany pępowinowej, ponieważ dostęp powietrza przyspiesza proces wysuszania.
PŁYTKI PAZNOKCIOWE
Cieniutkie i miękkie płytki paznokciowe łatwo uszkodzić. Zanim nabiorą wyrazistości i staną się sztywniejsze, warto odczekać z ich skracaniem tydzień lub dwa. Jeśli wydają się zbyt długie, a dziecko nieświadomie drapie się po twarzy, odwińmy długie rękawy kaftanika, tak aby schowały się w nich całe dłonie maluszka. Najbezpieczniej jest obcinać paznokcie tuż po kąpieli gdy dziecko zaśnie najedzone. Mamy wtedy możliwość spokojnego uchwycenia niezaciskającej się dłoni maluszka i precyzyjnego skrócenia płytki paznokciowej.
CIEMIENIUCHA
To cieniutki złuszczony naskórek pojawiający się najczęściej w obrębie głowy w okolicach ciemiączka, czoła i łuków brwiowych. Jasna forma strupków ściśle przylegająca do skóry dziecka jest często trudna do usunięcia. Na zmienione miejsca nakładamy oliwkę lub krem natłuszczający łącząc tą czynność z delikatnym masażem główki za pomocą miękkiej szczoteczki do czesania lub gazika. Jeśli ciemieniucha nadal ma tendencje do nawracania mimo stosowanych zabiegów pielęgnacyjnych, należy zgłosić problem pediatrze lub położnej, ponieważ tego typu objawy mogą być przyczyną alergii.
SKÓRA
Z uwagi na skłonność do utraty wilgotności w skórze kilkudniowego noworodka, zalecane jest, aby poprzez odpowiednią pielęgnację preparatami tworzącymi cieniutki filtr na naskórku dziecka, utrzymać jego nawilżenie. W tym celu wybierzmy najbardziej odpowiedni preparat dla malucha w zależności od stopnia wrażliwości skóry.
USZY
Przewód słuchowy chroniony jest naturalnie poprzez znajdującą się w nim woskowinę, która zabezpiecza jego zbyt krótki odcinek i fizjologicznie oczyszcza z dostającego się do niej kurzu. Okolicę wejścia do przewodu słuchowego i małżowinę uszną wystarczy umyć przegotowaną wodą, bez penetrowania w głąb aparatu słuchowego.
PIELĘGNACJA OKOLIC INTYMNYCH
Pupa małego dziecka narażona jest na ciągły kontakt z produktami wydalania przemiany materii. Stosując preparaty profilaktyczne przeciw podrażnieniom skóry noworodka, zapobiegamy odparzeniom. Ważne jest, aby nie zapominać o przemywaniu okolic intymnych po kąpieli, miękkim wacikiem zanurzonym w przegotowanej wodzie. U dziewczynek przecierając wargi sromowe z góry w kierunku odbytu, u chłopców prącie i genitalia. Obowiązkowo przy zabrudzeniu okolic intymnych przemywamy je, po czym nakładamy kremy na odparzenia, chroniące skórę. Uważamy, aby żadne preparaty pielęgnacyjne nie dostawały się w drobne zakamarki błony śluzowej.
Każda czynność pielęgnacyjna początkowo może wydawać się trudna, zwłaszcza jeśli są to nasze pierwsze kroki w opiece nad maluszkiem, niejednokrotnie zajmujące sporo czasu. Nie ma jednak nic cenniejszego niż poznawanie się nawzajem, widok maleństwa zadowolonego z kontaktu z nami, pełnego zaufania, że to co czynimy jest wyrazem naszej miłości do niego.
***
Tekst: Aleksandra Osińska, położna i arteterapeutka, Założycielka Szkoły Rodzenia ABC Dobry Start w Prudniku, Członek Polskiego Towarzystwa Położnych