11 lutego obchodzimy Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112 – dlaczego Twoje dziecko powinno go znać?

Jeśli jesteś rodzicem, doskonale wiesz, jak ważne jest bezpieczeństwo Twojego dziecka. W trosce o pociechę reagujesz w każdej nagłej sytuacji, dbasz o jej zdrowie, zaopatrujesz w niezbędne lekarstwa, fotelik samochodowy czy inne gadżety. Co jednak w sytuacji, gdy dziecko sam na sam będzie świadkiem lub uczestnikiem niebezpiecznego zdarzenia? Ważne, aby uczyć najmłodszych, jak mają się zachować i gdzie należy zadzwonić w takiej sytuacji.

11 lutego numer alarmowy 112 obchodzi swoje urodziny. To doskonały pretekst, aby poświęcić ten dzień na zwiększanie wśród najmłodszych świadomości na temat tego, jak i w jakich sytuacjach z niego korzystać. Zarówno dorośli, jak i dzieci mogą korzystać z kilku numerów alarmowych, a 112 jest najważniejszym uniwersalnym europejskim numerem alarmowym, który łączy osobę dzwoniącą z Centrum Powiadamiania Ratunkowego (CPR). Ujednolicenie numeru ułatwiło wzywanie właściwej pomocy w sytuacjach, które wymagają pilnej reakcji. Kontaktując się pod jednym numerem, możliwe jest wezwanie wszystkich potrzebnych służb za jednym razem, przy okazji unikając pomyłek. Specjalna infrastruktura telekomunikacyjna usprawnia współdziałanie służb ratownictwa medycznego, policji oraz straży pożarnej. Numer ten jest bezpłatny, a możliwość dodzwonienia się istnieje zawsze (całą dobę, 7 dni w tygodniu) – również wtedy, gdy telefon jest zablokowany lub brakuje w nim karty SIM. Pomoc można wezwać zarówno z telefonu stacjonarnego, jak i komórkowego na terenie całej Unii Europejskiej.

To ciekawe! Wdrażanie ogólnopolskiego numeru alarmowego 112 zostało rozpoczęte w 1991 roku, a od 2008 roku jest to numer ratunkowy obowiązujący na terenie wszystkich krajów Unii Europejskiej. Na terenie Polski istnieje 17 centrów powiadamiania ratunkowego umiejscowionych w każdym mieście wojewódzkim i w Radomiu. Jeśli jedno z centrów jest przeciążone, połączenie jest przekierowane do pierwszego wolnego operatora na terenie kraju. Fałszywy alarm lub blokowanie numeru alarmowego traktowane są jako wykroczenie podlegające karze finansowej. W 2021 roku w centrach powiadamiania ratunkowego odnotowano ponad 21 milionów połączeń przychodzących, z czego najwięcej dotyczyło miesięcy wakacyjnych – czerwca i lipca[1].Wśród kategorii zdarzeń alarmowych najczęstsze są te dotyczące komunikacji drogowej, innych interwencji, złego samopoczucia, zakłócania porządku publicznego oraz interwencji domowych[2].Średni czas oczekiwania dzwoniącego na odbiór połączenia wynosi około 9,89 sekundy. W praktyce oznacza to, że operator odbiera połączenie w 3.-4. sekundzie od wpłynięcia połączenia na stanowisko operatorskie (około 6 sekund trwa zapowiedź, która jest obligatoryjna)[3].

Jak nauczyć dziecko wzywania pomocy?

Ucząc najmłodszych korzystania z numeru alarmowego, przekazujemy im cenną wiedzę na temat tego, jak ratować ludzkie życie. Jest to szczególnie ważne, bo choć rodzice, nauczyciele czy opiekunowie są odpowiedzialni za zdrowie i bezpieczeństwo dzieci, może przytrafić się sytuacja, w której pociecha sama będzie musiała ratować siebie lub inną osobę.

Oprócz umiejętności wykręcenia numeru alarmowego na telefonie, bardzo ważne jest, aby dziecko potrafiło sprawnie i efektywnie uczestniczyć w rozmowie z operatorem. Rozmowa przede wszystkim powinna być prowadzona spokojnie. Takie zachowanie pozwoli odnotować wszystkie ważne informacje i przekazać je do właściwych służb ratunkowych. Po wybraniu numeru dziecko powinno cierpliwie czekać na zgłoszenie i nie odkładać słuchawki do czasu nawiązania połączenia z dyspozytorem. W trakcie rozmowy należy wskazać miejsce przebywania lub adres, w którym doszło do zdarzenia. To najważniejsza informacja dla służb ratunkowych, która pomoże dotrzeć do miejsca, nawet jeśli zostanie zerwane połączenie. W następnej kolejności należy opisać sytuację, do której doszło, i udzielić informacji na zadane przez operatora pytania. Dyspozytor może wydać polecenie lub instrukcję postępowania, do których trzeba będzie się zastosować w zależności od sytuacji. Bardzo istotne jest, aby nie rozłączać się bez wyraźnego polecenia operatora. Warto również pamiętać, aby nie blokować linii i nie dzwonić z telefonu, z którego następowało zgłoszenie. Służby ratunkowe mogą kontaktować się ponownie w celu weryfikacji lub na potrzebę udzielenia dodatkowych informacji–tłumaczy nadkom. Aleksandra Borucka z Wydziału Profilaktyki Społecznej Biura Prewencji Komendy Głównej Policji.

Liczy się również właściwa reakcja

Istnieje wiele zdarzeń, które wymagają wezwania pomocy. Warto jednak wytłumaczyć dziecku, jak odróżniać potencjalne sytuacje zagrażające życiu lub zdrowiu od tych mniej niebezpiecznych.

Należy dzwonić na „112”, gdy komuś stała się poważna krzywda, np. został poparzony prądem, jest ofiarą przemocy, mocno krwawi, spadł ze schodów, przygniótł go mebel lub ktoś jest nieprzytomny i nie reaguje na zadawane pytania. Należy skontaktować się pod numerem alarmowym również wtedy, gdy w domu wybuchł pożar, ulatnia się gaz czy z kranu/rur nieustannie leje się woda.
Nie należy dzwonić na „112”, jeśli sytuacja jest fikcyjna, a dziecko tylko się bawi. Zabronione jest również wykręcanie numeru tylko po to, aby sprawdzić, czy numer działa lub aby poinformować, że pomoc nie jest potrzebna. Inny przykład to chęć uzyskania porady lekarskiej.

Jeśli dziecko znalazło się w sytuacji wymagającej udzielenia pierwszej pomocy, bardzo ważne jest, aby miało świadomość, że może zareagować, zanim pojawią się służby ratunkowe. W pierwszej kolejności powinno zorientować się, czy osoba poszkodowana jest przytomna i oddycha. Jeśli w pobliżu znajduje się osoba dorosła, warto poprosić ją o pomoc – gdy poszkodowany nie oddycha, jedna osoba powinna zająć się resuscytacją, a druga – wykonaniem połączenia pod numer alarmowy. W przypadku gdy poszkodowany jest nieprzytomny, nie ma urazów głowy czy widocznych złamań, ale oddycha, należy ułożyć go w pozycji bezpiecznej i oczekiwać zjawienia się ratowników medycznych– komentuje mł. insp. Wanda Mende – Naczelnik Wydziału Profilaktyki Społecznej z Wydziału Profilaktyki Społecznej Biura Prewencji Komendy Głównej Policji.

Szkoła dobrym miejscem na naukę bezpiecznych zachowań

Wsparciem dla rodziców i nauczycieli w przekazywaniu dzieciom wiedzy na temat bezpiecznych zachowań, w tym również korzystania z numerów alarmowych, jest Akademia Bezpiecznego Puchatka. To bezpłatny program edukacyjny skierowany do pierwszoklasistów, którego celem jest nauka radzenia sobie w trudnych sytuacjach – w szkole, w domu, na drodze, w Internecie, w kontakcie z rówieśnikami i osobami nieznajomymi, a także wtedy, gdy będą świadkiem zdarzenia wymagającego zgłoszenia pod numerem alarmowym. Aby dołączyć do aktualnie trwającej XIV edycji programu i otrzymać komplet darmowych materiałów edukacyjnych, opracowanych przez metodyka i opiniowanych przez właściwe wydziały Komendy Głównej Policji, wystarczy zgłosić się poprzez stronę https://akademiapuchatka.pl.

Do wygrania atrakcyjne nagrody w konkursie szkolnym dla uczestników Akademii. W ramach tegorocznej edycji Akademii Bezpiecznego Puchatka uczestnicy programu mają okazję wziąć udział w konkursie szkolnym z nagrodami. Zadaniem konkursowym jest odpowiedzenie na pytanie: O jakich zasadach bezpieczeństwa powinniśmy pamiętać na drodze, w szkole, w domu, w Internecie lub w relacjach z rówieśnikami? Odpowiedź na wybrany temat powinna być zaprezentowana w formie mapy myśli. Trzy szkoły, które prześlą najciekawsze projekty, otrzymają atrakcyjne nagrody – sprzęt multimedialny, projektor oraz laptop. Autorom najciekawszych prac zostaną przekazane również pakiety bezpieczeństwa. Zgłoszenia konkursowe można przesyłać do 30 kwietnia 2023 r., a rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do 19 maja 2023 r.

[1] Raport z funkcjonowania systemu powiadamiania ratunkowego w 2021 r.

[2] Tamże.

[3] Tamże.