Zaparcia w ciąży

Nikt nie lubi uczucia pełności w jamie brzusznej, wzdęć i braku możliwości regularnych wypróżnień. Tym bardziej przeszkadza to kobietom spodziewającym się dzidziusia, u których te dolegliwości mogą pojawiać się wyjątkowo często. Jak więc radzić sobie z zaparciami?

Ważna woda
Zaparcia to trudność w wypróżnianiu mająca kilka przyczyn. Najważniejsze jest to, że aby treść pokarmowa mogła przemieszczać się w świetle jelit, musi mieć formę papki zawierającej odpowiednią ilość wody. Wodę tracimy poprzez oddychanie, pocenie się, wydalamy ją z moczem i w stolcu. Jeśli organizm ma zbyt mało dostarczonej w pożywieniu lub napojach wody, zaczyna oszczędzać, a ostateczną formą jest zabieranie wody ze światła jelita grubego. Może to powodować tworzenie się bardzo gęstych mas, które czasem przybierają formę kamieni kałowych. Blokuje to perystaltykę i prowadzi do zaparć. Co więcej, brak regularnych wypróżnień powoduje zatrzymywanie się toksyn i metabolitów przemiany materii w świetle jelita i grozi przedostawaniem się ich do krwiobiegu, co może mieć niebezpieczny wpływ nie tylko na zdrowie twoje, ale i dziecka.

Dbaj o higienę!
W ciąży dodatkowo, poprzez działanie progesteronu (hormonu podtrzymującego ciążę), dochodzi do relaksacji mięśniówki gładkiej i sama perystaltyka przewodu pokarmowego jest zwolniona, a zmiana pH treści jelita powoduje zwiększoną skłonność do rozwoju niekorzystnej mikroflory jelitowej (mikrobioty) wpływającej na cały przewód pokarmowy. Na jamę ustną też. Powinnaś wtedy pamiętać o unikaniu słodyczy i myciu zębów po każdym posiłku jako najskuteczniejszej formie przeciwdziałania rozwojowi bakterii nasilających próchnicę. W okresie ciąży poprzez zmianę pH mają one łatwiejsze warunki do rozwoju.

Dobre bakterie
Na szczęście przez tysiąclecia wykształcił się w naszych jelitach szczególny rodzaj mikrobioty. Korzystne działanie probiotyków (dobroczynnych bakterii: szczepów Lactobacillus czy Bifidobacterium) jest nie do przecenienia. Nie dość, że niszczą one chorobotwórcze patogeny, to podnoszą naszą odporność na infekcje (wirusowe i bakteryjne), a także tworzą korzystne środowisko w przewodzie pokarmowym, przeciwdziałają alergii. Przy odpowiedniej diecie – bogatej w surowe warzywa i owoce – mogą wpływać na perystaltykę i pracę jelit. W diecie potrzebny jest im błonnik, właśnie ten, który jest w surowych warzywach i owocach. Jeśli poddasz je obróbce termicznej, pozbędziesz się niestety cennych witamin i minerałów. Dlatego ważne, abyś jadła jak najmniej przetworzoną żywność, najlepiej na surowo. Obecnie na rynku jest wiele preparatów zawierających probiotyki. Ważne, aby pochodziły one z naszej strefy klimatycznej czy geograficznej i odpowiadały tej florze bakteryjnej, którą rozwijamy od chwili narodzin w naszym przewodzie pokarmowym.

Badaj tarczycę!
Czasem zaparcia pojawiają się dopiero po porodzie. Stanowi to dodatkowe obciążenie dla matki, która zajmuje się noworodkiem. W tym przypadku należy wykluczyć niedoczynność tarczycy. Najprościej jest wykonać badanie USG, które oceni wielkość tarczycy i wstępnie określi, jakiego rodzaju jest to patologia. Dalsze badania hormonalne pozwalają zapobiegać zaparciom, ale też i poprawić emocjonalny stan jakości życia matki. Tarczyca jest największym gruczołem wewnętrznego wydzielania hormonów i jej działanie odbija się na wszystkich komórkach, tkankach, narządach – a jakiekolwiek zaburzenia w jej funkcjonowaniu wpływają na cały twój organizm: fizycznie i psychicznie.

W trosce o malucha
Przywrócenie własnej mikrobioty i dbanie o nią sprzyja wzmacnianiu naturalnych mechanizmów ochrony przed zaparciami, ale też wzmacnia układ immunologiczny i odporność na infekcje. Ma to także znaczenie dla noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego, które nie dostały naturalnie dużo dobroczynnych bakterii, ponieważ nie przechodziły przez kanał rodny matki. Ich jelita mogą kolonizować wtedy inne, niekoniecznie przyjazne bakterie, co w późniejszym czasie bywa przyczyną alergii. Dlatego warto noworodkom urodzonym poprzez cesarskie cięcie podawać specjalnie dla nich przygotowane probiotyki. Ochronią one w naturalny sposób delikatną śluzówkę jelit. Wtedy ich przewód pokarmowy nie będzie narażony na wzdęcia, kolki, zaparcia czy biegunki. Ty zaś będziesz miała więcej czasu na sen i odpoczynek.

Warto wiedzieć
Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej, odpowiedniej diety opartej na surowych warzywach i owocach, przy przyjmowaniu odpowiednich probiotyków pozwala unikać zaparć. Oczywiście po wykluczeniu ewentualnej patologii zaburzeń hormonalnych, jak choćby niedoczynności tarczycy. Szczególnie jeśli w rodzinie ktoś już choruje z tego powodu.

Bądź świadoma!
Profilaktycznie
Bardzo często nadmierne stosowanie antybiotyków niszczy też i te dobroczynne bakterie probiotyczne, a w ich miejsce pojawiają się liczne patogeny. Do tego spożywając żywność wysoko przetworzoną z dużą ilością konserwantów, środków chemicznych czy antybiotyków, dodatkowo osłabiamy swoją mikrobiotę, co może przekładać się na zaburzenie perystaltyki i zaparcia. Ważne jest więc przywrócenie fizjologii poprzez odpowiednie nawodnienie i stosowanie probiotyków jako naturalnej bariery jelitowej, która produkuje warstwę śluzu ułatwiającą przemieszczanie się treści w jelitach, przeciwdziałając zaparciom.
Zaparcia poza dyskomfortem odczuwanym przez przyszłą mamę są niekorzystne w ciąży bo mogą przyczyniać się do zwiększonego napinania się mięśnia macicy i występowania bolesnych skurczów wiele dni przed terminem. Dlatego walka z zaparciami jest również przeciwdziałaniem zagrożeniu przedwczesnym porodem.
***
Tekst: dr n. med. Tadeusz Oleszczuk, ginekolog położnik