Pielęgnacja noska to ważny element higieny noworodka i niemowlęcia. Bobas przez pierwsze miesiące życia potrafi oddychać tylko przez nos (nie potrafi przez usta). Dlatego jego nosek musi być drożny. Zapchany utrudnia dziecku oddychanie, ssanie oraz sen. Drożny nosek naturalnie zabezpiecza organizm maluszka przed zanieczyszczeniami z powietrza. Ponadto nosek niemowlaka nawilża wdychane przez niego powietrze i je ogrzewa.

Ważna atmosfera
Ważne jest też, aby pokój, w którym przebywa dziecko był odpowiednio nawilżony – zwłaszcza w okresie grzewczym (wilgotność optymalna to ok. 50%), a temperatura w nim nie była zbyt wysoka (19 – 21^oC). Pokój dziecka należy wietrzyć oraz nawilżać powietrze używając nawilżaczy lub mokrych ręczników niepranych w detergentach.

Nie dopuścić do przesuszenia
Śluzówka noska małego dziecka jest bardzo delikatna i cienka oraz podatna na wysychanie i podrażnienia. Przesuszona śluzówka nosa jest podatna na infekcje bakteryjne i wirusowe, co może doprowadzić do jej obrzęku lub nadmiernej wydzieliny – kataru. Do podrażnienia lub wysuszenia śluzówki noska dochodzi najczęściej z powodu zbyt suchego powietrza oraz zbyt wysokiej temperatury otoczenia. Wskutek suchego powietrza zalegająca w nosku wydzielina staje się wysuszona, twarda. Często wtedy pojawia się sapka, która raczej nie powinna niepokoić rodziców.

Pomoc z apteki
W aptekach można kupić preparaty do nawilżania i codziennej higieny nosa przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci. Charakteryzują się one delikatną aplikacją i łagodną dawką. Najczęściej zalecane to 0,9% chlorek sodu (sól fizjologiczna) w ampułkach lub roztwór wody morskiej najlepiej w kroplach lub w aerozolu. Środki te nie zawierają konserwantów i nie powodują podrażnienia błony śluzowej nosa. Ich działanie polega na wspomaganiu mechanizmów obronnych śluzówki, ułatwianiu oczyszczania jam nosa z drobnoustrojów. Sole morskie z miedzią posiadają właściwości bakteriobójcze, a z manganem – przeciwalergiczne. Ponadto nie powodują podrażnień, a także mogą być stosowane długotrwale.

Nawilżanie
W okresie jesienno-zimowym śluzówki noska nawilżamy i oczyszczamy kilka razy w ciągu dnia, szczególnie przed i po karmieniu oraz przed snem. Do każdego otworu nosowego podajemy 1- 2 krople soli fizjologicznej lub roztworu wody morskiej. Dobrze jest położyć niemowlaka na boku lub na brzuszku i odczekać około minuty, aby zaschnięta wydzielina uległa rozmiękczeniu. Zanieczyszczenia z noska powinny wypłynąć same i można je wtedy usunąć gazikiem czy chusteczką higieniczną.

Odsysanie
Nosek należy odessać wtedy, jeśli zalega w nim wydzielina lub pojawi się katar, ponieważ maluszek sam nie umie go wydmuchiwać. Przy katarze nosek należy oczyszczać często, aby spływająca wydzielina nie spływała do gardła i ucha, ponieważ infekcja może się rozszerzyć i wywołać zapalenie ucha. Do odsysania najlepiej sprawdza się aspirator, ponieważ jest bezpieczniejszy niż gruszka. Wystarczy włożyć końcówkę aspiratora płytko w dziurki noska, a on skutecznie i głęboko usunie zalegającą wydzielinę. Można użyć również gruszki, ale tylko takiej z szeroką końcówką. Odsysanie gruszką jest mniej delikatne i może uszkodzić naczynia włosowate śluzówki nosa. Aspirator i gruszę można nabyć w aptece.

Po każdorazowym użyciu gruszki lub aspiratora należy urządzenie rozebrać, dokładnie umyć i osuszyć. Jeśli aspirator ma filtry jednorazowe, należy je wymienić po każdym użyciu. Wygodnym rozwiązaniem jest aspirator, który nie wymaga zakupu dodatkowych jednorazowych filtrów. Ważne jest też, aby aspirator nie miał zbyt skomplikowanej budowy, żeby łatwo wyczyścić wszystkie jego elementy. Jeśli odsysana wydzielina jest żółta lub zielonkawa (sygnał nadkażenia bakteryjnego), albo wystąpi gorączka, koniecznie malucha skonsultuj z lekarzem! Nosek można wycierać, ale tylko z zewnątrz. Do higieny noska nie wolno używać wacików i patyczków higienicznych!

Przy katarze nosek należy oczyszczać często, aby wydzielina nie spływała do gardła i ucha, ponieważ infekcja może się rozszerzyć i wywołać zapalenie ucha.

Nosek można wycierać, ale tylko z zewnątrz. Do higieny noska nie wolno używać wacików i patyczków higienicznych!

Co podrażnia śluzówkę nosa?
• suche powietrze
• klimatyzacja
• ogrzewanie
• wysoka temperatura
• kurz domowy
• roztocza
***
Tekst: Dorota Dąbek, położna