Skład mleka mamy jest uznawany za kompleksową kompozycję, ponieważ zawiera kluczowe mikro- i makroelementy wspierające prawidłowy rozwój organizmu dziecka. Wśród nich należy wymienić oligosacharydy. Ich zadaniem jest m.in. odżywianie pożytecznych bakterii obecnych w układzie pokarmowym niemowlęcia – to jeden z mechanizmów, dzięki któremu oligosacharydy wspierają działanie dojrzewającej odporności malucha.
Wsparcie dla budującej się odporności
W okresie 1000 pierwszych dni życia układ odpornościowy dziecka rozwija się bardzo intensywnie. Większość procesów z tym związanych odbywa się w układzie pokarmowym. W jelitach znajduje się bowiem aż 70% komórek odpornościowych [1]. To dlatego jednym z kluczowych czynników wpływających na dojrzewanie układu odpornościowego, który pełną sprawność osiągnie dopiero ok. 12. roku życia dziecka, jest odpowiednia dieta.
Kompleksowa kompozycja pokarmu kobiecego [2] wspiera prawidłowy rozwój organizmu niemowlęcia dzięki obecności m.in. nukleotydów, składników mineralnych, witamin oraz węglowodanów, w tym oligosacharydów. Myśląc o odporności dziecka, warto zwrócić szczególną uwagę właśnie na oligosacharydy, czyli złożone związki, które stanowią trzeci co do ilości stały składnik mleka mamy.
Oligosacharydy nie są trawione w układzie pokarmowym maleństwa, a w niezmienionej postaci dostają się przez jelito cienkie do jelita grubego. Jaka jest więc ich rola? Stają się pożywką dla korzystnych bakterii, które tuż po porodzie namnażają się w układzie pokarmowym noworodka i zasiedlają go. Oligosacharydy mleka matki są składnikami wpływającymi na skład mikrobioty jelitowej, która chroni niemowlę przed wirusami i infekcjami. Pokarm kobiecy zawiera więc składniki, które nie tylko odżywiają organizm dziecka, ale również wspierają rozwój jego mikrobioty jelitowej[3].
Czy wiesz, że…
…HMO (ang. Human Milk Oligosaccharides) to określenie używane w kontekście oligosacharydów mleka matki?[4] Oligosacharydy w kobiecym pokarmie zostały odkryte już w 1994 roku.
Z myślą o dzieciach niekarmionych wyłącznie piersią
Mleko mamy to dla niemowlęcia najlepszy pokarm na świecie, jaki może dostać w początkowym okresie swojego życia. Zdarzają się jednak sytuacje, w których kobieta z uzasadnionych powodów nie może karmić wyłącznie piersią. Z myślą o takich przypadkach w 2000 roku naukowcy Nutricia, inspirując się badaniami nad składem mleka kobiecego i z myślą o budującej się odporności dziecka, opracowali kompozycję oligosacharydów scGOS/lcFOS w stosunku (9:1). W 2004 roku eksperci z EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności) potwierdzili bezpieczeństwo wykorzystywania oligosacharydów scGOS/IcFOS w stosunku 9:1 w mlekach modyfikowanych.
Wybór mleka do karmienia mieszanego
Zdarzają się sytuacje, w których mimo starań karmienie mlekiem mamy jest utrudnione, np. kobieta ma zbyt mało pokarmu i nie jest w stanie zaspokoić potrzeb dziecka. Możliwym rozwiązaniem jest wprowadzenie karmienia mieszanego – przystawianie dziecka do piersi oraz podawanie mu w razie potrzeby mleka modyfikowanego. Warto wtedy też pamiętać, że jeśli mama będzie próbowała wrócić do wyłącznego karmienia swoim mlekiem (co może się okazać dość trudne), konieczna jest stymulacja piersi do wytwarzania pokarmu – odciąganie mleka laktatorem nie pozwoli na zanikniecie laktacji.
Niezależnie od powodu, z jakiego mama nie może podawać wyłącznie piersi, z myślą o dalszym wspieraniu dojrzewania młodego organizmu powinna (w porozumieniu z lekarzem pediatrą) wybrać odpowiednie mleko modyfikowane, by móc dokarmiać dziecko. O tym, czy dane mleko modyfikowane ma skład odpowiedni dla niemowlęcia, nie świadczy jeden wyjątkowy element, a cała kompozycja składników. Działa to w taki sam sposób, co orkiestra – wszystkie instrumenty muszą ze sobą współgrać. Wiedząc o tym, że dopiero wszystkie składniki znajdujące się w mleku mamy mają dobroczynny wpływ na organizm niemowlęcia, mama powinna wybrać takie mleko następne, które będzie posiadało kompletną kompozycję składników, w tym także te naturalnie występujące w jej pokarmie Dzięki temu będzie ono dostarczało dziecku wiele korzyści, m.in. wspierało prawidłowy rozwój, w tym funkcjonowanie układu odpornościowego oraz rozwój funkcji poznawczych.
[1]: B. Tokarz-Deptuła, J. Śliwa-Dominiak, M. Adamiak, K. Bąk, W. Deptuła, Bakterie komensale a odporność układu pokarmowego, oddechowego i moczowo-płciowego. [2]: https://www.bebiprogram.pl/mleko-mamy-kompleksowa-kompozycja. [3]: https://www.bebiprogram.pl/zdrowie-dziecka/odpornosc/oligosacharydy-co-warto-o-nich-wiedziec. [4]: https://www.bebiprogram.pl/zdrowie-dziecka/odpornosc/czym-sa-oligosacharydy-i-jak-wplywaja-na-odpornosc-dziecka.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
