Najczęściej stosowaną metodą potwierdzenia ciąży jest test ciążowy z moczu. Dzięki niemu można wykryć podstawowy hormon ciążowy: beta-HCG (podjednostka beta-human chorionic gonadotropin). Jednak dokładniejszą jest analiza krwi. Pozwala nie tylko najwcześniej wykryć ten hormon, ale też określić jego poziom.
Od momentu zagnieżdżenia jaja płodowego w macicy poziom HCG zaczyna wzrastać i podwaja się co 2-3 dni, natomiast szczyt osiąga koło 80 dnia ciąży, po którym zaczyna spadać aż do porodu.
W ciąży zmieniają się też poziomy innych hormonów, ale to wartość Beta-HCG jest najczęściej wykorzystywana do oceny rozwoju ciąży. Inne hormony, które również wzrastają szybko w początkowych tygodniach ciąży to np.: estradiol, estron, estroil, progesteron. Nigdy nie należy interpretować pojedynczego wyniku poziomu hormonu w oderwaniu od całego przebiegu wczesnej ciąży i wskazań w obrazie USG.
Poziomy Beta-HCG. Jednostka: mIU/ml
Poza okresem ciąży: 0 – 2,7
W okresie ciąży:
1,3-2 tydzień | 16-156 |
2-3 tydzień | 101-4870 |
3-4 tydzień | 1110-31500 |
4-5 tydzień | 2560-82300 |
5-6 tydzień | 23100-151000 |
6-7 tydzień | 27300-233000 |
7-11 tydzień | 20900-291000 |
12 tydzień | 16684-127939 |
13 tydzień | 10743-89074 |
14 tydzień | 7895-70818 |
15 tydzień | 6210-69173 |
16 tydzień | 5730-54585 |
17 tydzień | 5267-57465 |
18 tydzień | 3180-51360 |
19 tydzień | 5879-55183 |
20 tydzień | 1234-45771 |
21-39 tydzień | 2700-78100 |
Normy dot. badania wykonanego testem firmy Siemens, metodą Immunochemiczną na aparacie Immulite 2000XPI. Źródło: Diagnostyka, www.diag.pl
Nietypowe poziomy
Oceniając poziom HCG we wczesnej ciąży możemy stwierdzić, że niskie stężenia w surowicy krwi mogą być spowodowane zaburzeniami w tworzeniu się tofoblastu (miejsca powstawania łożyska), mogą poprzedzać poronienie lub świadczą o ciąży pozamacicznej. Natomiast wskaźniki wyraźnie wyższe niż norma HCG dla określonego tygodnia ciąży, mogą świadczyć o ciąży bliźniaczej (wielopłodowej) lub o nowotworze trofoblastu. Progesteron, jedyny taki…
Z całej grupy hormonów największą rolę w zajściu i rozwoju ciąży ma progesteron. Od momentu uwolnienia przez jajnik komórki jajowej, zaczyna ona wędrówkę do jamy macicy, gdzie ma szansę zagnieździć się i rozpocząć najpiękniejszą przygodę życia – ciążę. Przez ten kilkudniowy okres wędrówki, w trakcie owulacji, jajnik zaczyna wytwarzać progesteron. Hormon, który odpowiada za owulację, przygotowanie nabłonka macicy do zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej oraz utrzymanie ciąży szczególnie w pierwszych miesiącach. Pod koniec pierwszego trymestru ciąży tworzące się w macicy łożysko przejmuje rolę głównego producenta progesteronu. Progesteron odpowiada za rozpulchnienie macicy i przeciwdziałanie nadmiernym jej skurczom, stymuluje tworzenie się gruczołów piersiowych. Podwyższa też podstawową temperaturę ciała o ok. 0,5 stopnia Celsjusza, co często bywa mylone z przeziębieniem, nawet jeśli kobieta nie wie, że jest w ciąży.
W pierwszym trymestrze ciąży stężenie progesteronu jest takie samo lub nieznacznie wyższe niż w drugiej fazie cyklu miesiączkowego. Od czasu, kiedy łożysko przejmuje produkcję stale wzrasta, aż do osiągnięcia dojrzałości płodu do porodu, kiedy 4-5 tygodni przed porodem zaczyna się obniżać. Może to wyzwalać czynność porodową w terminie porodu.
Poziomy progesteronu w ciąży
I trymestr | 2,8-147,3 ng/ml |
II trymestr | 22,5-95,3 ng/ml |
III trymestr | 27,9-242,5 ng/ml |
Źródło: Diagnostyka, www.diag.pl
Dobroczynne działanie progesteronu
Dla oceny przebiegu ciąży, szczególnie w jej pierwszych miesiącach wykorzystuje się wiele parametrów biochemicznych, hormonalnych, czy biofizycznych. Jednym z nich jest ocena wzrastania poziomu progesteronu. Jednak częściej można zaobserwować podawanie tego hormonu w sytuacji ciąży zagrożonej poronieniem, skoro działanie jego jest tak dobroczynne dla utrzymania i rozwoju ciąży. Warunkiem jest jak najwcześniejsze rozpoczęcie przyjmowania progesteronu.
***
Tekst: dr n. med. Tadeusz Oleszczuk, ginekolog-położnik