Zmieniać pieluszki nauczyli Cię jeszcze w szpitalu, tak jak bezpiecznie podnosić maluszka czy odbijać po jedzeniu. Nie masz jednak bladego pojęcia, jak zabrać się do innych pielęgnacyjnych czynności? Maleństwo wydaje ci się niezwykle kruche i delikatne – jak przypadkiem nie zrobić mu krzywdy? Jak je kąpać, jak pielęgnować uszka, pępuszek, ciemiączko itd.? Spokojnie, na pewno sobie poradzisz!

Kąpiel

Noworodka i niemowlęcia nie musisz kąpać codziennie – pediatrzy zalecają kąpiel maluszka co 2–3 dni, chyba że zaistnieje potrzeba częstszej higieny (kiedy np. dziecko obleje się mlekiem, zwymiotuje, spoci itp.). Podczas kąpieli najważniejsza jest organizacja. Odpowiednio wcześnie przygotuj więc wszystkie niezbędne akcesoria: wanienkę, kosmetyki, przewijak, ręcznik, pieluszki, śpioszki itp. Zadbaj też o właściwą temperaturę wody i otoczenia – nigdy nie kąp dziecka w pomieszczeniu, w którym jest zimno lub są przeciągi! Woda w wanience powinna mieć temperaturę zbliżoną do ciepłoty ciała – możesz ją skontrolować specjalnym termometrem, bardziej doświadczone mamy robią to np. łokciem.

Przez pierwsze tygodnie najlepiej kąpać maluszka w czystej wodzie. Jeśli ma szczególnie wrażliwą skórę, można spróbować stosować specjalne preparaty – emolienty. Do mycia używaj dłoni – Twój dotyk jest najlepszy dla maluszka. Możesz też stosować specjalne gąbki lub myjki, pamiętaj tylko, aby po kąpieli dokładnie je wyprać i wysuszyć – w przeciwnym razie będą siedliskiem bakterii. Podczas kąpieli zwracaj szczególną uwagę na pielęgnację trudno dostępnych miejsc – pachwin, pach, fałdów szyjnych, stref za uszkami i okolic intymnych.

Twarz

Buzię maluszka możesz myć kilka razy dziennie – w razie potrzeby, nie rzadziej jednak niż 2 razy w ciągu doby. Do jej higieny najlepiej nie używać żadnych preparatów, wystarczy czysta woda.

Oczka

Oczka maleństwa przemywaj rano i wieczorem, używając jałowych gazików nasączonych wodą lub solą fizjologiczną. Delikatnie przecieraj nimi oczko od zewnętrznego kącika do wewnątrz. Uwaga! Do każdego oczka używaj nowego gazika. Jeśli ropieją, spróbuj przemywać je ostudzonym roztworem świetlika. Jeśli to nie pomoże, skonsultuj się z pediatrą.

Uszy

Uszu małego dziecka nigdy nie czyść tradycyjnymi patyczkami kosmetycznymi! Do tej pielęgnacji używaj płatków kosmetycznych. Przecieraj małżowinę, usuwając jedynie woskowinę, która wydostała się z przewodów słuchowych.

Nos

Maluszki nie potrafią same pozbyć się wydzieliny z nosa, dlatego możesz pomóc dziecku, aplikując mu do otworów nosowych roztwór soli morskiej, która rozmiękczy wydzielinę. Będziesz mogła ją wtedy delikatnie usunąć patyczkiem kosmetycznym lub aspiratorem. Z reguły, w przypadku starszych niemowląt, pomaga ułożenie maluszka na brzuszku – rozmiękczona wydzielina pod wpływem grawitacji sama wypływa z noska.

Pupa

Właściwa higiena intymna jest szczególnie istotna u dziewczynek ze względu na bliskie sąsiedztwo ujścia cewki moczowej, pochwy i odbytu. Zawsze myj te okolice z góry do dołu – w kierunku odbytu. U chłopców w pierwszych miesiącach życia nie odsuwaj napletka – jest fizjologicznie przyklejony. Tego typu zabieg możesz rozpocząć po 1. roku życia, nigdy nie robiąc tego jednak na siłę, ponieważ łatwo możesz go uszkodzić.

Dziecięcy manicure

Zadbaj, by regularnie przycinać malutkie paznokcie. Skracaj je równo i poziomo – to zapobiegnie wrastaniu paznokci. Staraj się nie obcinać paznokci poza wał paznokciowy, unikaj też piłowania. Do tych zabiegów najlepiej stosować specjalnie, małe obcinaki dostosowane do pielęgnacji małych paluszków.

Ząbki

U maluszków, które nie mają jeszcze zębów, dziąsła przemywaj namoczonym w wodzie gazikiem nawiniętym na palec. Kiedy już zaczną się pojawiać pierwsze ząbki, można skorzystać ze specjalnych nakładek na palec, które nie tylko pomagają czyścić dziąsła i ząbki, ale też przynoszą ulgę bobasowi.

Problematyczny pępek

Kikut pępowiny, który pozostał po odpępnieniu maluszka, pod wpływem powietrza i odpowiedniej pielęgnacji ulega procesowi gojenia i oddzielania się od podłoża skóry. Musisz jedynie codziennie dokładnie go oczyszczać i pielęgnować. Nie obawiaj się, że uszkodzisz kikut – pępek, jeżeli sam nie jest gotowy, to nie odpadnie, więc bez obaw, na pewno podczas pielęgnacji go nie urwiesz! Nie bój się też, że podczas kąpieli zamoczysz kikut – nic mu nie będzie, jeśli tylko dokładnie go osuszysz. Pępek można przecierać nawet kilka razy dziennie gazikiem lub płatkiem kosmetycznym zwilżonym Octeniseptem lub myć wodą z mydłem i wycierać do sucha. Przy takiej pielęgnacji kikut pępowiny odpada średnio pomiędzy 5. a 15. dniem życia dziecka. Proces ten jest jednak sprawą indywidualną.

Jak myć główkę?

Główkę niemowlęcia wystarczy myć od czasu do czasu (u noworodków najlepiej robić to podczas każdej kąpieli, w późniejszym wieku taki zabieg można wykonywać raz na kilka dni). Pamiętaj, że jest to bardzo delikatna część ciała maluszka – szczególnie ciemiączko. Nigdy więc zbyt mocno nie uciskaj tej strefy. Przed zmoczeniem główki upewnij się, że włoski nie są splątane, a jeśli tak jest, spróbuj je delikatnie rozczesać szczoteczką z miękkim włosiem. Myjąc główkę, wykonuj powolne, łagodne ruchy. Na początku w zupełności wystarczy dziecięce mydełko, po kilku tygodniach możesz pomyśleć o szamponie. Zwróć uwagę, by był dostosowany do wieku, z odpowiednio zbilansowanym pH (najlepiej z przedziału 5–6).

Problem z ciemieniuchą

W pierwszych miesiącach życia u niektórych dzieci może wystąpić ciemieniucha – łuski i zaczerwienienia na skórze głowy. Aby jej zapobiegać, wystarczy dbać o higienę główki, jeśli jednak już się pojawi, zwiększ częstotliwość mycia włosków. Ciemieniuchę można kilka godzin przed kąpielą nasmarować oliwką (w aptekach i drogeriach są też gęściejsze oliwki, specjalnie do tego przeznaczone), po czym delikatnie usunąć łuski miękką szczoteczką. Z pewnością sprawdzą się też specjalistyczne szampony dla niemowląt o działaniu nawilżającym i lekko natłuszczającym. Jeśli problem ciemieniuchy mimo podjętych starań narasta, skonsultuj się z pediatrą.

Ważne!

Z uwagą obserwuj skórę w bezpośrednim kontakcie z pępowiną – jeżeli dochodzi do stanu zapalnego, to jest ona w tym miejscu zaczerwieniona, występuje obrzęk, co może powodować duży niepokój u dziecka. Stan taki wymaga pilnej konsultacji z lekarzem pediatrą.

Tekst: Bożena Florczyk, pediatra neonatolog, konsultant laktacyjny, Szpital Wojewódzki w Łomży, Łomżyńskie Centrum Medyczne

Zdjęcie otwierające ChromaStock