FOT. ARTUR KRUPA

Anoreksja, bulimia to terminy już dość powszechnie znane. Ostatnio mówi się także o problemie pregoreksji, należącej także do grupy zaburzeń odżywiania i jako takie diagnozowanej, ponieważ termin ten nie jest jeszcze ogólnie przyjętym terminem medycznym. W uproszczeniu można ją określić, jako anoreksję ciążową. Czym zatem jest dokładnie?

Niebezpieczna choroba
Przede wszystkim dotyczyć może tylko kobiet ciężarnych. Podobnie jak anoreksja, jest to zaburzenie, w wyniku którego osoba chora ogranicza znacznie ilość konsumowanej żywności. Może stosować środki przeczyszczające, prowokować wymioty, a także podejmować duży wysiłek fizyczny. To wszystko po to, aby… nie przybrać za dużo w czasie ciąży, by brzuch się zbytnio nie zaokrąglił. Choroba ta najczęściej występuje u kobiet, w życiu których duże znaczenie odgrywa ich wygląd i odpowiednia sylwetka, jak aktorki, modelki. To właśnie ich dotyczyły pierwsze nagłośnione w USA i w Wielkiej Brytanii przypadki tego zaburzenia. Jednak wszechobecny dziś kult idealnego ciała może popychać także inne kobiety ciężarne do zachowań anorektycznych. Kobiety te często skupiają się bardziej na swojej osobie, niż na dziecku, a ciążę traktują jako „zło konieczne”. Pregoreksji nie można jednak mylić z chwilowym brakiem apetytu, który kobiety mogą odczuwać z powodu dolegliwości ciężarnych, takich jak nudności, wymioty, wzdęcia, zaparcia czy zgaga. Słaby apetyt może wynikać także z niedoborów cynku lub witamin z grupy B, w wyniku stosowania ubogiej diety.

Anoreksja a pregoreksja
W przeciwieństwie do anoreksji, wiele kobiet cierpiących na pregoreksję akceptuje swój wygląd sprzed ciąży, jednak obawia się zmiany wyglądu swojego ciała oraz wzrostu masy ciała w jej przebiegu. Często tłumaczą, że brzuch ciężarnej wygląda podobnie jak osoby otyłej. Tu ważne jest, aby uświadomić sobie, jak zmienia się skład ciała kobiety w czasie ciąży.
Zatem widzimy, że dodatkowe kilogramy tak naprawdę jedynie w części składają się z tłuszczu.

Następstwa pregoreksji
W wyniku niedoborowej diety powstają liczne zagrożenia zarówno dla kobiety, jak i noszonego przez nią płodu. Małe spożycie wapnia i witaminy D może prowadzić u matki do powstania osteoporozy, u dziecka do zaburzeń rozwoju kości, natomiast niedobór żelaza, witaminy B12 oraz kwasu foliowego u obojga może wywoływać niedokrwistość. Mała zawartość kwasu foliowego dodatkowo może być przyczyną zaburzeń rozwoju cewy nerwowej, a w konsekwencji zaburzeń rozwoju układu nerwowego. Niedobory różnych składników odżywczych w różnych okresach ciąży prowadzić mogą do nieprawidłowego rozwoju poszczególnych narządów płodu.
Z powodu niedożywienia organizmu matki, często w czasie porodu występuje konieczność wykonania cięcia cesarskiego, gdyż kobieta nie jest w stanie urodzić własnymi siłami. Może dochodzić do licznych komplikacji podczas porodu, a regeneracja w czasie połogu trwa dużo dłużej. Kobiety niedożywione w czasie ciąży po porodzie często nie mają także pokarmu. Dziecko może urodzić się z upośledzonym układem odpornościowym, przez co już w szpitalu może dojść do niebezpiecznych infekcji.
Konsekwencją może być także urodzenie dziecka o niskiej masie urodzeniowej a nawet poronienie. Do bardziej dalekosiężnych skutków niedoborowej diety matki w ciąży zaliczyć można także częstsze występowanie u dziecka cukrzycy typu 2, nadwagi i otyłości, zespołu metabolicznego a także chorób sercowo-naczyniowych.

Sport
Nikt nie broni kobiecie w ciąży trochę się poruszać, na przykład pójść na spacer. Jednak intensywny wysiłek fizyczny, stosowany często przez kobiety z zaburzeniami odżywiania, jest zdecydowanie niewskazany. Może on prowadzić do zaburzeń wzrostu płodu, niedotleniania, do przedwczesnego porodu a nawet poronienia, nie wspominając już o niebezpieczeństwie urazów podczas uprawiania sportu. Serce matki, i tak już obciążone dodatkową ilością krążącej krwi, podczas wysiłku fizycznego ulega dodatkowemu przeciążeniu, co może skutkować także niedotlenianiem, a w przypadku często powtarzającego się wysiłku przerostem mięśnia sercowego.

Dodatkowe kilogramy
Na wzrastającą masę ciała składają się:

• płód,
• łożysko,
• powiększenie narządów rodnych,
• płyn owodniowy, płyny ustrojowe,
• zwiększona ilość krwi,
• powiększenie piersi,
• tkanka tłuszczowa.

Czy wiesz, że?
W grupie ryzyka wystąpienia pregoreksji znajdują się przede wszystkim kobiety wykazujące wcześniej skłonność do zaburzeń odżywiania takich jak anoreksja, jednak zaburzenie to może ujawnić się także dopiero w przebiegu ciąży. Z drugiej strony niektóre kobiety chore na anoreksję w momencie zajścia w ciąże, na skutek zmian hormonalnych mogą łatwiej poradzić sobie z problemem.
***
Tekst: mgr inż. Sławomir Kozłowski, Poradnia Dietetyczna Food & Diet