Obecnie w Polsce rodzenie w domu to rzadkość, więc pobyt w szpitalu jest koniecznością. Powinnaś się z tą sytuacją oswoić. Aby pozostały po nim dobre wspomnienia powinnaś być nie tylko pod fachową opieką, ale i czuć się traktowana z szacunkiem. Twoja godność osobista nie może być naruszona.

Twoje prawa dotyczą:
Wyboru szpitala
Może to być dowolna placówka publiczna w Polsce – jeden warunek: musi być w danej chwili wolne miejsce na porodówce. Jeśli go nie ma, niestety będziesz odesłana lub przewieziona do innej placówki. Możesz sobie obejrzeć salę porodową i oddział położniczy, a także zasięgnąć informacji o zwyczajach tam panujących.

Intymności i godności osobistej
Lekarz i położna powinni traktować cię życzliwie i kulturalnie. Nie musisz zgadzać się na badanie w obecności innych pacjentek lub grupy studentów. Możesz zażądać, by przy badaniu były tylko niezbędne osoby.

Informacji
Masz prawo wiedzieć, kto jest twoim lekarzem prowadzącym i położną, powinnaś też mieć możliwość otrzymania od nich odpowiedzi na wszystko, co cię niepokoi. Masz prawo wiedzieć wszystko o swoim stanie, jak i stanie zdrowia dziecka oraz o lekach, które oboje przyjmujecie.

Dyskrecji
Możesz domagać się, by informacje dotyczące waszych (tzn. twojego i dziecka) stanów zdrowia zostały zachowane w tajemnicy. Możesz wskazać też osobę, której może być udzielona informacja o stanie zdrowia twoim i dziecka.

Porodu rodzinnego
Dziś poród rodzinny to norma, a uczestnictwo kogoś bliskiego przy porodzie zależy od woli kobiety rodzącej. Za tę możliwość się nie płaci, ale trzeba poinformować o tym personel. W niektórych szpitalach przy cięciach cesarskich planowanych może być najbliższa osoba. Natomiast w sytuacjach nagłych, gdy zagrożone jest życie matki lub dziecka taka ewentualność nie jest brana pod uwagę, ale ojciec może oglądać dziecko zaraz po operacji w trakcie pierwszego badania.

Znieczulenie do porodu
Kwestia znieczulenia w dużej mierze zależy od szpitala, w którym rodzisz. W jednym można otrzymać znieczulenie zewnątrzoponowe, zgodnie z życzeniem i za darmo, a w innych trzeba płacić nawet kilkaset złotych. Nie w każdej chwili jest też dostępny anestezjolog (może być zajęty innym zabiegiem). Najlepiej więc sprawdzić to przed porodem. Jest to niezwykle ważne dla kobiety by wiedziała, że kiedy ból stanie się bardzo dotkliwy będzie można go złagodzić.

Wyboru pozycji rodzenia
Jeżeli poród przebiega zgodnie z planem, zarówno w I jak i w II fazie rodząca wybiera pozycję, w której jest jej najwygodniej i odczuwa najmniejszy ból. Sale porodowe są dziś zaopatrzone w specjalne piłki, worki sako, drabinki, a położne zachęcają rodzące do ruchu. Masz prawo powiedzieć położnej, czego oczekujesz przy porodzie, kiedy jesteś zmęczona, możesz się położyć.

Odwiedzin
Masz prawo przyjmować gości w określonych przez szpital godzinach. Najczęściej w szpitalach obowiązuje odpowiedni strój (fartuch i ochraniacze na buty). Odwiedziny mogą być zakazane w okresie zwiększonego wylęgu wirusów, zależy to od wewnętrznego uregulowania szpitala. Warunki, godziny, miejsce spotkań pacjenta z rodziną mogą być szczegółowo określone w regulaminie oddziału.

Ochrony krocza
Całe lata położne nacinały krocze rutynowo u kobiety rodzącej po raz pierwszy, bo taki był wymóg. Obecnie coraz rzadziej stosuje się nacięcie krocza, ale wtedy musisz współpracować z położną.

Tajemnicy lekarskiej
Tą tajemnicą objęte są wszelkie informacje dotyczące zdrowia i leczenia, także faktów z życia prywatnego, rodzinnego i zawodowego pacjenta.

Prawo pomocy przy dziecku
Oddziały położnicze w Polsce działają w systemie roomin-in (czyli noworodek przy mamie). Nie oznacza to jednak, że zwalnia to położne i pielęgniarki od opieki nad noworodkiem. Masz prawo nie wiedzieć, jak pielęgnować dziecko. Poproś położną, by ci pokazała jak zająć się noworodkiem, jak prawidłowo przystawić go do piersi, jak go uspokoić gdy płacze itp.

Wyrażenie zgody na interwencje medyczne
Podstawą każdego badania, zabiegu a nawet podania leków powinna być świadomie wyrażona zgoda pacjentki. Masz prawo odmówić takiej zgody, bądź wycofać ją w każdym momencie. Przed podjęciem decyzji masz prawo oczekiwać, że lekarz poinformuje cię, jaki jest cel zabiegu, jakie będą efekty i jakie może być ryzyko. Masz prawo do wglądu do wszystkich wyników badań i do tzw. historii choroby. Jeśli czegoś nie zrozumiałaś, czujesz się niedoinformowana poproś lekarza o rozmowę. Takie zabiegi jak: przebicie pęcherza płodowego, podanie rodzącej oxytocyny, nacięcia krocza, wykonanie wlewu przeczyszczającego, zgolenie owłosienia z okolicy łonowej itp. powinny być poprzedzone dokładną informacją i pytaniem o zgodę na ich wykonanie. Jeśli chodzi o zabiegi, badania i decyzje pielęgnacyjne wobec noworodka (dokarmianie, dopajanie, kąpiel) powinny być podejmowane wspólnie z rodzicami.
***
Tekst: mgr Ewa M. Witkowska, Specjalista w opiece okołoporodowej