Pojawienie się nowego członka rodziny na jakiś czas wywraca życie pozostałych do góry nogami. Pierwsze dni i tygodnie po narodzinach zawsze stanowią dla rodzinnego systemu wyzwanie. Każdy z jego członków musi na nowo odnaleźć swoje miejsce. Zmiana zachodzi nie tylko w zakresie obowiązków, ale i w łączących rodziców i dzieci relacjach. Gdy spodziewamy się drugiego lub kolejnego dziecka, przed tatą stoi dodatkowe zadanie – opieka nad starszym dzieckiem i domem, w czasie gdy mama i nowo narodzone maleństwo znajdują się jeszcze w szpitalu.

Jeśli mamy już dziecko, któremu właśnie rodzi się brat lub siostra, rola taty w dniu narodzin maluszka nie kończy się ani na zawiezieniu partnerki do szpitala, ani też na wspieraniu kobiety na sali porodowej. Po emocjach związanych z porodem oraz radościach i wzruszeniach, jakie niosą pierwsze chwile spędzone z nowo narodzonym potomkiem, czas na codzienne ojcowskie obowiązki. Bardzo ważne zadanie czeka tatę po powrocie do domu, gdzie wypatruje go drugie dziecko, które potrzebuje w tym czasie szczególnej opieki i wsparcia.

Pomóc zrozumieć
Rozstanie z mamą jest zwykle dla starszego dziecka sytuacją nową i silnie stresującą. Jeśli było ono do tej pory jedynakiem, narodziny rodzeństwa są szczególnie ważnym momentem, rozpoczynającym nowy etap w jego życiu. Maluch, który do tej pory miał wyłączną uwagę rodziców, w chwili pojawienia się brata lub siostry czuje się zagrożony, traci poczucie bezpieczeństwa, boi się, że przestanie być ważny, kochany i wyjątkowy. Na naturalny stres, jaki niesie ze sobą nowa sytuacja, nakłada się jeszcze rozłąka z mamą. Ważne, by mimo uczucia zmęczenia czy nawet oszołomienia spowodowanego silnymi emocjami, które towarzyszyły przeżyciom związanym z porodem, poświęcić dziecku uwagę. Dobrym sposobem na oswajanie go z sytuacją będzie opowiadanie mu o wydarzeniach związanych z narodzinami rodzeństwa: o mamie, o maluszku oraz o tym, co będzie się działo w kolejnych dniach. Okazane przez tatę ciepło, zapewnienie pierworodnego, że wciąż jest dla rodziców bardzo ważny, ma ogromne znaczenie. Oczywiście czasem, w którym należy przygotowywać starszą pociechę na przyjęcie rodzeństwa, jest cały okres ciąży. Im bardziej zaangażujemy się w to wcześniej, tym łatwiej będzie dziecku poradzić sobie z emocjami podczas nieobecności mamy.

Zacieśnianie więzi
Dużym wyzwaniem dla taty może być zastąpienie mamy na płaszczyźnie emocjonalnej. Dwu- czy trzyletnie dziecko jest jeszcze bardzo silnie związane z matką. Często w rytuale usypiania malucha odgrywa ona główną rolę, dlatego warto już kilka tygodni wcześniej zaangażować w to tatę. Czas spędzony sam na sam można potraktować jako doskonały moment na wzmocnienie więzi łączącej tatę z dzieckiem. Będą razem przechodzić przez bardzo istotne dla wszystkich wydarzenie w życiu całej rodziny. Wsparcie, poświęcony czas i uwaga, jakie otrzyma dziecko od taty, mają wielki wpływ na kształtowanie się ich późniejszej relacji.

Pomoc mile widziana
Należy wspomnieć o jeszcze jednej, istotnej sprawie. Jeśli są osoby, które mogą i chcą pomóc tacie w opiece nad dzieckiem, warto z takiej pomocy skorzystać. Jest ona na wagę złota, gdyż w pierwszych dniach po narodzinach dzidziusia mama przebywająca w szpitalu również będzie potrzebowała taty maluszka, jego wsparcia organizacyjnego i emocjonalnego. Korzystając jednak z babcinej opieki, starajmy się utrzymywać z dzieckiem kontakt i znaleźć czas i dla niego. Unikajmy tego, by obowiązek zajęcia się starszym potomkiem był tylko jedną z wielu spraw w codziennym grafiku, by nie poczuł się on odtrącony, osamotniony i nieważny. Ma to bardzo duży wpływ na pozytywne rozwiązanie kryzysu rozwojowego, spowodowanego pojawieniem się nowego członka rodziny.

Dobre przygotowanie połową sukcesu
1. W większości rodzin pierwsze skrzypce w kuchni gra mama. Nawet jeśli tata lubi gotować i na co dzień włącza się w przygotowywanie posiłków, to główny ciężar starań o to, by nikt nie chodził w domu głodny, spoczywa zwykle na mamie. Wielką pomocą w tych dniach, gdy tata zostaje z dziećmi sam na sam, mogą być przygotowane wcześniej obiady, które będą czekały w zamrażalniku na szybkie odgrzanie.
2. Pamiętajmy, że tata, mając pod opieką dziecko, i tak będzie miał pełne ręce roboty. Nie warto więc dokładać mu na ten czas jeszcze malowania i meblowania dziecięcego pokoiku. Jeśli jednak zostały jakieś ostatnie majsterkowe szlify, można zaangażować w te prace dziecko, aby mogło ono w ten sposób przygotować się na powitanie nowego lokatora, spędzić czas z tatą i poczuć się potrzebne.
3. Aby zapobiec nerwowym poszukiwaniom ubrań w szafie mamy, warto spakować wcześniej torbę, z którą tata będzie mógł odebrać mamę i maleństwo ze szpitala. Powinny znaleźć się w niej ubrania dla młodej mamy, ubranka dla maluszka dostosowane do pory roku, zapasowe ubranko i pieluszka na wypadek, gdyby trzeba było przebrać noworodka w drodze do domu.
4. Jeśli starczy czasu i energii, można wspólnie z oczekującym na mamę i rodzeństwo dzieckiem wykonać powitalny transparent lub udekorować mieszkanie balonami. Starsze rodzeństwo można zaangażować w zakup prezentu powitalnego dla noworodka, można też zaplanować wcześniejsze zakupienie prezentu „od bobasa” dla starszego rodzeństwa.
***
Tekst: Małgorzata Stańczyk, psycholog