Wszystkie procesy chorobowe, jakie najczęściej charakteryzują okres niemowlęctwa przy jeszcze chwiejnej przemianie materii, niedojrzałości układów i sporym zapotrzebowaniu na płyny, a przede wszystkim niedostatecznym systemie ochronnym, zawsze należy traktować poważnie.

UCHO
Głównym objawem zapalenia ucha jest towarzyszący temu ból, nasilający się również podczas ssania. Zaniepokojone dziecko reaguje krzykiem, często ocierając bolącą częścią główki o podłoże szukając instynktownie ciepła. W ustaleniu czy doszło do infekcji, ostatecznie zdecyduje lekarz. Ważne, aby nasza obserwacja i niepokojące zachowania maluszka były rzetelnie przedstawione podczas konsultacji z pediatrą. Lżejsze postaci schorzenia ustępują dość szybko przy wdrożeniu odpowiedniego leczenia i pielęgnacji. Zwracamy uwagę na występowanie podwyższonej temperatury ciała lub pojawienie się zaburzeń żołądkowo-jelitowych, wymiotów, biegunki. Należy zadbać o właściwe pozycje podczas karmienia i bezpośrednio po nim. Eliminujemy układanie dziecka w pozycjach poziomych, bezpośrednio płasko na plecach, aby nie doszło do zarzucania treści pokarmowej lub śluzu z jamy nosowo-gardłowej do trąbki słuchowej.

PĘPEK
Zapobiegając występowaniu powikłań podczas gojenia się pępka, należy bezwzględnie przestrzegać podstawowej higieny w tym również własnych rąk. W dwa, trzy dni po porodzie kikut pępowinowy ulega wyschnięciu, a po kolejnych 8-10 dniach, odpada. Jeśli zauważymy, że rana źle się goi, wilgotnieje lub przybiera barwę brunatną z towarzyszącym brzydkim zapachem, obficie gromadzi się wydzielina ropna możemy podejrzewać, że rozpoczął się proces zapalny, który może przenosić się na otaczającą tkankę pierścienia pępkowego. W takich przypadkach leczenie powinno następować energicznie z zastosowaniem antybiotykoterapii włącznie z przemywaniem rany, odpowiednim środkiem dezynfekującym, usuwając wydzielinę z okolic pępka i jego pierścienia.

OKO
Zapalenie spojówek u noworodków, to częste schorzenie występujące tuż po urodzeniu. Charakterystycznym objawem jest zaczerwienienie i obrzęk powiek. Towarzyszyć temu może wypływająca śluzowo-ropna wydzielina z worka spojówkowego. Oko jest załzawione, a po przebudzeniu się maluszek ma trudności z otworzeniem szpary powiekowej. Każdą sytuację, w której występuje podobny objaw, należy zgłaszać lekarzowi prowadzącemu lub położnej. Przy procesie chorobowym bardzo istotne jest przemywanie oczek z nagromadzonej śluzowej lub ropnej wydzieliny, stosując waciki nasączone solą fizjologiczną albo słabym naparem rumianku do każdego oczka z osobna po uprzednim skrupulatnym umyciu rąk. Rozleglejsze zapalenie spojówek, zatykanie się kanalików łzowych i ich niedrożność może być powodem do skonsultowania się z okulistą.

PUPA
Fałdki na szyi, karku, plecach, błony śluzowe są szczególnie narażone na podrażnienia. Do odparzeń skórnych dochodzi wtedy, gdy pielęgnacja przebiega nieprawidłowo lub zastosowaliśmy nieodpowiednie środki pielęgnacyjne do delikatnej skóry dziecka. Niedostateczna ilość wymienianej bielizny maluszka, przegrzewanie, nie dość częsta zmiana pieluszki i niedomywanie pupy po każdym oddaniu stolca, może prowadzić do pojawienia się odparzeń, a w rezultacie przy złej higienie, do zakażeń. Skóra dziecka jest w takich przypadkach bardzo zaczerwieniona. Mogą pojawić się drobne nadżerki, które są bolesne i szczypiące przy oddawaniu moczu, co maluch sygnalizuje częstszym wybudzaniem się lub nawet krzykiem. Złagodzenie tych objawów, to przede wszystkim dokładne mycie pośladków, wszędzie tam, gdzie mogło dojść do zabrudzenia moczem czy stolcem. Częstsza wymiana pieluszki, a w poważniejszych przypadkach, przy pojawieniu się sączących nadżerek, wietrzenie pośladków i nakładanie maści zaleconej przez lekarza.

Działania zapobiegające powstawaniu infekcji u dziecka:
1. Unikanie kontaktu z zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi.
2. Unikanie zanieczyszczonego środowiska i dużych skupisk ludzkich.
3. Dbanie o podstawowe zasady higieny.
4. Właściwe żywienie z uwzględnieniem karmienia naturalnego.
5. Prawidłowa pielęgnacja.
6. Kontrola rozwoju fizycznego dziecka.

W okresie noworodkowym, dzieci często są narażone na infekcje, ponieważ mały organizm nie ma jeszcze dobrze wykształconego aparatu ochronnego.
***
Tekst: Aleksandra Osińska, Położna i arteterapeutka, założycielka Szkoły Rodzenia ABC DOBRY Start w Prudniku, Członek Polskiego Towarzystwa Położnych