Do 6. roku życia mózg dziecka rozwija się w zawrotnym tempie a informacje, które do niego docierają, zapamiętuje bez większych trudności. Dlatego rozpoczęcie nauki języka obcego we wczesnym dzieciństwie sprawia, że maluch opanowuje go w naturalny sposób.

Niektórzy twierdzą, że rozpoczęcie edukacji we wczesnym dzieciństwie zabiera maluchom czas beztroskiej zabawy. Wprowadza także zamieszanie w nauce języka ojczystego, prowadząc tym samym do zaburzeń w rozwoju aparatu mowy. Poglądów tych nie potwierdzają jednak specjaliści zajmujący się badaniami mózgu człowieka. Według nich dzieciństwo jest najlepszym okresem do przyswajania wiedzy. Najważniejsze jest jednak to, by uczyć malucha w sposób odpowiedni do jego wieku.

Niewykorzystany potencjał… zanika
Jednym z badaczy zajmujących się potencjałem intelektu małych dzieci jest amerykański fizjoterapeuta oraz założyciel Instytutu Osiągania Ludzkich Możliwości – Glenn Doman. Wyniki jego eksperymentów dowodzą, że potencjalna inteligencja noworodka jest większa niż ta, której używał Leonardo da Vinci. Już od chwili narodzin dziecka jego mózg ma zdolność do przetwarzania różnych rodzajów informacji odbieranych przez zmysły. Regularne dostarczanie maluchowi bodźców oddziaływujących na jego wzrok, słuch, dotyk, węch lub smak ma korzystny wpływ na rozwój mózgu. Co więcej, może również ten proces przyspieszyć. Lewa półkula mózgu odpowiedzialna jest za umiejętności posługiwania się językiem, logicznego myślenia czy porządkowania elementów – jest to tak zwana wiedza akademicka. Prawa odpowiada natomiast za działania twórcze związane z rytmem, rymami, muzyką oraz wyobraźnią. W początkowym okresie rozwoju obie półkule są bardzo aktywne, dopiero około 10. roku życia jedna z nich staje się tą dominującą. Rozpoczęcie nauki we wczesnym dzieciństwie nie tylko ułatwia przyswajanie nowych umiejętności, ma również korzystny wpływ na rozwój całego mózgu.

Wiedza w praktyce
Metody nauczania języka obcego przeznaczone dla najmłodszych dzieci opracowywane są na podstawie badań dotyczących ludzkiego mózgu. Dziecko w pierwszych okresach swojego rozwoju nabywa wszystkie umiejętności w sposób spontaniczny i zupełnie naturalny. Dlatego najbardziej efektywną formą nauki są ogólnorozwojowe zabawy. Dzięki nim maluch łatwiej i chętniej przyswaja nowe wyrazy oraz zwroty. Dobre rezultaty przynosi np. śpiewanie obcojęzycznych piosenek. Czynność ta stymuluje rozwój całego mózgu. Pobudza zarówno prawą półkulę – która przetwarza muzykę oraz lewą – odpowiedzialną za zapamiętywanie słów. Podczas zajęć z kilkumiesięcznymi maluchami wykorzystuje się język migowy. Z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Kalifornii przez dr L. Acredolo oraz dr S. Goodwyn wynika, że dzieci posługujące się gestami symbolicznymi znacznie szybciej nabywają umiejętności werbalne.
Znaki migowe wprowadza się około 3. miesiąca życia. Dziecko zaczyna je świadomie wykorzystywać około 6. miesiąca, kiedy jego motoryka jest już lepiej rozwinięta. Początkowo uczy się jego podstawowych gestów oznaczających np. mleko, kąpać się, spać – a z czasem także innych np. boję się . Znak „kocham cię” warto pokazywać zawsze. Gesty dopasowuje się do wieku dziecka, a w ich pokazywaniu wykorzystywane są usta i dłonie.

Bezcenne umiejętności
W okresie dzieciństwa maluch swobodniej radzi sobie z opanowaniem systemu fonologicznego, ponieważ jego ucho reaguje na wszystkie długości fal akustycznych. Do 6. miesiąca życia dziecko jest w stanie usłyszeć wszystkie języki świata. Po tym okresie jego słuch koncentruje się jednak tylko na tych, które go otaczają. Regularne osłuchiwanie dziecka z melodią języka obcego ma korzystny wpływ na rozwój jego umiejętności rozumienia ze słuchu. Podczas pierwszego etapu nauki maluch kształtuje także swoje narządy mowy dzięki wielu nowym ruchom artykulacyjnym. Ćwiczenia te ułatwiają mu opanowanie obcego akcentu oraz poprawnej wymowy.
Nauka języka obcego ma również korzystny wpływ na rozwój społeczny dziecka. Zabawy grupowe uczą go zdrowej rywalizacji oraz współpracy, a sukcesy osiągane na miarę własnych możliwości mobilizują do dalszej pracy. Ponadto częsty kontakt z językiem pozwala dziecku na posługiwanie się nim w naturalny sposób. W przyszłości maluch nie doświadcza więc oporów i zahamowań językowych. Nauka języka obcego jest dla dziecka niezwykłym doświadczeniem. Zaspokaja jego naturalną ciekawość świata oraz otwartość na wszystko to, co nowe. Maluch czerpie wielką radość z eksperymentowania, zdobywając tym samym kolejne narzędzie do komunikacji z otoczeniem.

Dziecko w pierwszych okresach swojego rozwoju nabywa wszystkie umiejętności w sposób spontaniczny i zupełnie naturalny.

Regularne osłuchiwanie dziecka z melodią języka obcego ma korzystny wpływ na rozwój jego umiejętności rozumienia ze słuchu.

W jaki sposób możemy uczyć dziecko języka obcego w domu?
Istnieje wiele możliwości na doskonalenie umiejętności językowych. Aby nie zniechęcić malucha, warto wykorzystać te sposoby, które łączą naukę z zabawą.
Oto kilka pomysłów:
1. Oglądanie ulubionych bajek bez polskiego lektora – pozwoli dziecku przyswoić nowe słownictwo oraz osłuchać się z obcym akcentem.
2. Czytanie komiksów lub opowiadań w obcym języku – ten sposób nauki łączy poznawanie nowych wyrazów z ich wizualizacją. Dzięki temu dzieci mogą szybciej przyswoić nowe słowa, zestawiając je z konkretnymi sytuacjami lub obrazami.
3. Słuchanie obcojęzycznych piosenek w domu lub samochodzie – dzieci bardzo szybko uczą się nowego słownictwa, wychwytując obcojęzyczne wyrazy z radosnych melodii (z czasem poznają także ich znaczenie). Dzięki dobrej pamięci słuchowej maluchy są w stanie zapamiętać nawet całe piosenki. Tego rodzaju zabawy uczą również poprawnego akcentu oraz wymowy.
4. Zabawa w wyścigi – gra polega na jak najszybszym odnalezieniu przedmiotu po wypowiedzeniu jego nazwy w języku angielskim.
5. Języka obcego możemy uczyć się również przy okazji wykonywania codziennych czynności (przy wspólnym obiedzie lub podczas zabawy). Zadając dziecku w spontaniczny sposób pytanie np.: po angielsku, pomagamy mu wyzbyć się stresu związanego z kontrolowaną zmianą języka.
6. Językowe zabawy sprawdzają się również podczas rodzinnych spacerów – dzięki nim możemy połączyć naukę podstaw biologii z poznawaniem obcych wyrazów.
7. Zabawa w „uczenie języka obcego jednego z rodziców” – uczniowie (mama lub tata) wykonują polecenia nauczyciela (dziecka) tylko wtedy, gdy ten wypowie je np. w języku angielskim.
***
Tekst: Agnieszka Godlewska-Wawrzyniak, nauczyciel w Centrum Helen Doron Early English, www.helendoron.pl